Kế toán dồn tích (nguyên tắc kế toán theo cơ sở dồn tích) là chuẩn mực kế toán quan trọng đối với hầu hết các doanh nghiệp hiện nay. Phương pháp này cung cấp bức tranh chi tiết về tình hình tài chính của doanh nghiệp. Vậy kế toán dồn tích là gì? Nguyên tắc kế toán dồn tích có vai trò gì trong nghiệp vụ kế toán và doanh nghiệp? Các câu hỏi này sẽ được giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây. Mời các bạn cùng tìm hiểu nhé!

>>> Xem thêm nội dung hữu ích:

• Kế toán thương mại – Dễ dàng theo dõi chi tiết hoạt động mua/bán hàng với EasyBooks
• 6 sai lầm kế toán khiến doanh nghiệp nhỏ chịu rủi ro

Nguyên tắc kế toán dồn tích

Định nghĩa

Kế toán dồn tích là phương pháp ghi nhận tài sản, nguồn vốn doanh thu và chi phí được sử dụng trong kế toán dựa trên nguyên tắc dự thu dự chi. Tức là, phương pháp này ghi nhận toàn bộ sự kiện tài chính phát sinh tại thời điểm hiện tại và dòng tiền ra/vào dự kiến trong tương lai nhằm đưa ra bức tranh chính xác nhất về tình hình tài chính của công ty.

Ví dụ

Một siêu thị ký hợp đồng đặt hàng rau củ vào ngày 06/10/2021 với doanh nghiệp nông sản trên địa bàn. Sản phẩm được giao vào ngày 15/10/2021. Thỏa thuận với nhà cung cấp xuất hóa vào ngày 06/10/2021 và thanh toán trong vòn 30 ngày. Áp dụng kế toán dồn tích, siêu thị ghi nhận bút toán từ ngày 06/10/2021 thay vì ngày thực chi.

Phân biệt kế toán dồn tích và kế toán tiền mặt

Thay vì ghi nhận các bút toán thu, chi vào ngày nó phát sinh như kế toán dồn tích, kế toán tiền mặt ghi nhận doanh thu và chi phí theo nguyên tắc thực thu – thực chi. Các bút toán chỉ được ghi nhận khi thanh toán được thực hiện hoặc nhận được.

Ví dụ

Trường hợp nhập rau củ như siêu thị trên, giả sử siêu thị thanh toán tiền hàng cho doanh nghiệp vào ngày 26/10/2021. Áp dụng nguyên tắc kế toán tiền mặt, bút toán sẽ được ghi nhận vào ngày mà siêu thị thanh toán tiền hàng cho công ty nông sản, tức là ngày 26/10/2021.

Tại sao kế toán dồn tích được các doanh nghiệp lớn áp dụng?

Theo nghiên cứu vào năm 1898 đã chỉ ra rằng, kế toán dồn tích vượt trội hơn so với kế toán tiền mặt. Do thông tin mang lại theo kế toán dồn tích phản ảnh đầy đủ và chi tiết tình hình tài chính của doanh nghiệp giúp các nhà quản lý thông tin kế toán dồn tích hiệu quả hơn so với các nhà quản trị thông tin kế toán tiền mặt. Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng lựa chọn kế toán dồn tích. Bởi các doanh nghiệp nhỏ có mô hình hoạt động đơn giản. Các khoản thu chi dựa trên những phát sinh thực tế, vì thế các doanh nghiệp này lựa chọn áp dụng kế toán tiền mặt. Ghi nhận các bút toán thực tế vào bảng tính và quản lý chúng.

4 lý do các doanh nghiệp lớn chọn kế toán dồn tích là:

Đánh giá kết quả hoạt động thực tế của doanh nghiệp

Cụ thể, doanh nghiệp có hàng tồn kho phải sử dụng phương pháp kế toán dồn tích, ghi lại doanh thu và chi phí khi bán hàng kể từ khi nó phát sinh mà không dựa vào thời điểm thu tiền. Điều này giúp các quản lý hiểu kết quả thực tế của việc kinh doanh khi doanh thu được ghi nhận trong suốt thời kỳ diễn ra các hoạt động kinh doanh và chi phí được ghi nhận trong cùng thời kỳ với doanh thu liên quan.

Mô tả chính xác hoạt động của công ty

Lên kế hoạch kinh doanh trong tương lai

Thu hút vốn đầu tư

Các nhà đầu tư và cổ đông tiền năng muốn xem những báo cáo chi tiết và phản ánh được tình trạng kinh doanh thực tế của doanh nghiệp trước khi quyết định đầu tư. Các báo cáo cho thấy dòng thu nhập tốt trong một thời kỳ cụ thể sẽ thu hút các nhà đầu tư tiềm năng.