Hướng Dẫn Hạch Toán Truy Thu Thuế TNDN
11 Tháng 5, 2025 Việc nắm vững hướng dẫn hạch toán truy thu thuế TNDN là vô cùng cần thiết để đảm bảo tuân thủ pháp luật, phản ánh chính xác nghĩa vụ thuế và tối ưu hóa quản lý tài chính. Nhất là trong tình cảnh hệ thống pháp luật thuế ngày càng được siết chặt như hiện nay. Trong bài viết này, Phần mềm kế toán Online EasyBooks sẽ cung cấp thông tin giúp doanh nghiệp xử lý hiệu quả các tình huống phát sinh.
Mục lục
1. Truy thu thuế là gì?
Hiện nay, pháp luật Việt Nam chưa có văn bản nào quy định rõ ràng về định nghĩa truy thu thuế. Tuy nhiên, có thể hiểu truy thu thuế là hoạt động của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, thường là cơ quan thuế hoặc hải quan, yêu cầu người nộp thuế bổ sung các khoản thuế còn thiếu vào ngân sách nhà nước.
Hoạt động này dựa trên việc kiểm tra, thanh tra hoặc phát hiện sai sót trong quá trình kê khai và nộp thuế trước đó. Truy thu thuế nhằm đảm bảo tuân thủ pháp luật thuế, đồng thời bảo vệ nguồn thu ngân sách nhà nước. Do đó hướng dẫn hạch toán truy thu thuế TNDN là một nghiệp vụ kế toán quan trọng, giúp doanh nghiệp phản ánh chính xác nghĩa vụ thuế.
2. Nguyên nhân truy thu thuế của doanh nghiệp
Theo Luật Quản lý thuế 2019, các trường hợp có thể dẫn đến truy thu thuế trong năm 2025 bao gồm:
- Khai sai dẫn đến thiếu thuế: Doanh nghiệp kê khai không đúng thu nhập chịu thuế, áp dụng sai thuế suất hoặc tính toán sai các khoản khấu trừ, dẫn đến số thuế nộp thấp hơn thực tế.
- Không kê khai hoặc trốn thuế: Doanh nghiệp không nộp tờ khai thuế hoặc cố ý không kê khai toàn bộ doanh thu, thu nhập chịu thuế, như thu nhập từ kinh doanh online hoặc chuyển nhượng tài sản.
- Chậm nộp hoặc nộp thiếu thuế theo quyết định hành chính: Doanh nghiệp không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ nộp thuế theo quyết định truy thu từ các năm trước.
- Sai sót trong áp dụng chính sách miễn, giảm thuế: Doanh nghiệp áp dụng sai quy định về miễn, giảm thuế, chẳng hạn như miễn thuế thu nhập doanh nghiệp cho doanh nghiệp mới thành lập ở địa bàn ưu đãi nhưng không đáp ứng điều kiện.
- Phát hiện qua thanh tra, kiểm tra thuế: Cơ quan thuế phát hiện các khoản thuế chưa nộp từ các kỳ trước (trong thời hiệu truy thu 10 năm) thông qua thanh tra, kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất.
- Giao dịch với nhà thầu nước ngoài không kê khai đầy đủ: Doanh nghiệp Việt Nam thanh toán cho nhà thầu nước ngoài nhưng không khấu trừ hoặc nộp thuế nhà thầu (Foreign Contractor Tax – FCT) theo quy định.
- Thay đổi chính sách thuế áp dụng hồi tố: Nếu năm 2025 có quy định mới yêu cầu áp dụng hồi tố, như điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh hoặc thuế suất, cơ quan thuế có thể truy thu phần thuế chênh lệch.
Tìm hiểu thêm: Hạch Toán Tiền Thuế Vãng Lai
3. Hướng dẫn hạch toán truy thu thuế TNDN
Do khoản phạt vi phạm hành chính về thuế không được đưa vào chi phí. Nên việc hạch toán các khoản bị truy thu, phạt sau thanh tra, quyết toán thuế có hai luồng ý kiến khác nhau. Điều chỉnh số dư đầu kỳ tài khoản 4211 và các tài khoản liên quan của năm hiện hành. Hoặc đưa vào tài khoản 811 năm hiện hành cuối năm loại trừ khỏi chi phí hợp lý khi lập Báo cáo thuế quyết toán.
Hạch toán truy thu thuế TNDN vào tài khoản 4211
Khi nhận quyết định truy thu thuế TNDN sau thanh tra, doanh nghiệp cần điều chỉnh hồi tố theo Chuẩn mực kế toán số 29. Quy trình điều chỉnh bao gồm:
Điều chỉnh số dư đầu kỳ:
- Tăng số dư nợ đầu năm của tài khoản 4211 (Lợi nhuận chưa phân phối năm trước) để phản ánh khoản thuế TNDN bị truy thu.
- Tăng số dư có đầu năm của tài khoản 333 (3331, 3334, 3335) để ghi nhận nghĩa vụ thuế phải nộp.
- Điều chỉnh các tài khoản tài sản liên quan (như TK 214, 242) để phản ánh chi phí bị loại trừ.
Đối với khoản phạt vi phạm hành chính về thuế:
- Nợ TK 811 (Chi phí khác, khoản phạt được loại trừ khi tính thuế TNDN cuối năm).
- Có TK 3339 (Phí, lệ phí và các khoản phải nộp khác).
Khi nộp các khoản truy thu và phạt:
- Nợ TK 333 (3331, 3334, 3335, 3339).
- Có TK 111 (Tiền mặt) hoặc TK 112 (Tiền gửi ngân hàng).
Hạch toán truy thu thuế TNDN vào tài khoản 811
Tài khoản 811 (Chi phí khác) được sử dụng để ghi nhận các khoản chi phí không liên quan trực tiếp đến hoạt động kinh doanh chính, như tiền phạt chậm nộp thuế. Quy trình hạch toán bao gồm:
Ghi nhận khoản phạt chậm nộp:
- Nợ TK 811: Số tiền phạt chậm nộp.
- Có TK 3339: Nghĩa vụ phải nộp.
Khi nộp các khoản truy thu và phạt:
- Nợ TK 333 (3331, 3334, 3335, 3339).
- Có TK 111 hoặc TK 112.
Cuối năm, các khoản truy thu và phạt được ghi vào chỉ tiêu B4 trên Tờ khai quyết toán thuế TNDN (Mẫu 03/TNDN) và giải trình chi tiết trong thuyết minh báo cáo tài chính.
Tặng gói 300 hóa đơn điện tử khi đăng ký sử dụng phần mềm kế toán Easybooks
4. Hướng dẫn hạch toán thuế TNDN bị truy thu sau quyết toán
Sau quyết toán, nếu phát hiện sai sót làm tăng thuế TNDN hoặc GTGT phải nộp, doanh nghiệp thực hiện hướng dẫn hạch toán truy thu thuế TNDN như sau:
Doanh nghiệp đang lỗ (Số dư nợ TK 4211)
- Nợ TK 811: Số thuế TNDN và GTGT truy thu.
- Có TK 3334: Thuế TNDN truy thu.
- Có TK 33311: Thuế GTGT truy thu.
Lưu ý: Các khoản chi này không được khấu trừ khi quyết toán thuế TNDN và phải ghi vào chỉ tiêu B4.
Doanh nghiệp đang lãi (Số dư có TK 4211)
Doanh nghiệp tư nhân, công ty TNHH 1 thành viên:
- Nợ TK 4211: Thuế TNDN và GTGT truy thu.
- Có TK 3334 và TK 33311.
Công ty cổ phần, công ty TNHH 2 thành viên trở lên:
- Nếu thành viên chấp nhận tính vào lợi nhuận năm trước:
- Nợ TK 4211.
- Có TK 3334 và TK 33311.
- Nếu thành viên không chấp nhận, để lợi nhuận chia cổ tức:
- Nợ TK 811.
- Có TK 3334 và TK 33311.
Trường hợp điều chỉnh thuế GTGT
- Giảm thuế GTGT được khấu trừ:
- Nợ TK 4211.
- Có TK 1331.
- Tăng thuế GTGT được khấu trừ:
- Nợ TK 33311.
- Có TK 4211.
- Giảm thuế GTGT đầu ra:
- Nợ TK 33311.
- Có TK 4211.
Xem ngay: Chi Phí Được Trừ Khi Tính Thuế TNDN
5. Lưu ý quan trọng khi hạch toán truy thu thuế TNDN
Trong quá trình thực hiện các hướng dẫn hạch toán truy thu thuế TNDN, doanh nghiệp cần nắm chắc một số lưu ý quan trọng như sau:
- Ghi nhận chính xác: Đảm bảo số tiền truy thu được hạch toán đúng vào tài khoản thuế phải nộp và các khoản chi phí liên quan, như tiền phạt chậm nộp.
- Lập chứng từ đầy đủ: Các chứng từ, báo cáo cần phản ánh chính xác nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp.
- Không điều chỉnh sổ sách đã kiểm toán: Doanh nghiệp không được sửa đổi sổ sách kế toán của các năm đã được kiểm toán.
- Khai bổ sung trước thanh tra: Doanh nghiệp chỉ có thể khai bổ sung hoặc điều chỉnh sai sót trước khi cơ quan thuế công bố quyết định thanh tra, kiểm tra.
- Nộp thuế đúng hạn: Để tránh phạt chậm nộp, kế toán cần đảm bảo nộp các khoản thuế truy thu và tờ khai thuế đúng thời hạn.
Hướng dẫn hạch toán truy thu thuế TNDN là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật thuế và phản ánh trung thực tình hình tài chính. Việc nắm rõ nguyên nhân truy thu, quy trình hạch toán và các lưu ý quan trọng không chỉ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro pháp lý mà còn tối ưu hóa quản lý tài chính. Hãy đảm bảo áp dụng đúng các hướng dẫn để duy trì uy tín và hiệu quả kinh doanh.
Trên đây, EasyBooks đã giúp bạn tìm hiểu “Hướng Dẫn Hạch Toán Truy Thu Thuế TNDN “. Hy vọng thông tin này hữu ích tới quý bạn đọc.
Đăng ký ngay form dưới đây để nhận bảng giá phần mềm kế toán EasyBooks với ưu đãi tốt nhất! Nhanh tay để không bỏ lỡ!
Mọi thắc mắc xin vui lòng liên hệ tới Phần mềm kế toán Online EasyBooks qua số hotline: 0869 425 631. Đội ngũ nhân viên của EasyBooks luôn hân hạnh được phục vụ Quý khách hàng.
———————————
EASYBOOKS – ĐƠN GIẢN HÓA CÔNG TÁC KẾ TOÁN
- EasyBooks đáp ứng đầy đủ nghiệp vụ quản trị tài chính kế toán cho mọi doanh nghiệp theo thông tư 88/2021/TT-BTC,133/2016/TT-BTC và 200/2014/TT-BTC.
- Đưa ra cảnh báo cho kế toán khi hạch toán không hợp lệ, tồn quỹ âm – kho âm và không tuân thủ các nguyên tắc kế toán.
- Tất cả tính năng và hệ thống báo cáo của phần mềm được xây dựng dựa trên quy chuẩn chung của Bộ Tài chính.
- EasyBooks nâng cấp ứng dụng MIỄN PHÍ khi có thay đổi về chính sách kế toán, thuế, nghị định, thông tư.
- Đánh giá hiệu quả kinh doanh chi tiết và tối giản thao tác, giảm thời gian nhập liệu chứng từ cho kế toán.
____________________
EasyBooks – Phần mềm kế toán ưu việt cho mọi doanh nghiệp
Liên hệ để được tư vấn về phần mềm kế toán
Hotline: 0869 425 631
Email: info@softdreams.vn
Facebook: Phần mềm kế toán EasyBooks
Group trao đổi: Cộng đồng hỗ trợ Phần mềm kế toán EasyBooks – SOFTDREAMS
Trụ sở chính: Nhà khách ATS, số 8 Phạm Hùng, Phường Mễ Trì, Quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
Chi nhánh: Số H.54 đường Dương Thị Giang, Phường Tân Thới Nhất, Quận 12, TP. Hồ Chí Minh
20 Tháng 6, 2025 
