Doanh Thu Và Lợi Nhuận Khác Nhau Như Thế Nào Trong Kế Toán Doanh Nghiệp

Trong kế toán doanh nghiệp, doanh thu và lợi nhuận là hai chỉ số tài chính cốt lõi, thường bị nhầm lẫn nhưng thực tế hoàn toàn khác biệt. Hiểu rõ doanh thu và lợi nhuận khác nhau như thế nào giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả hoạt động, lập kế hoạch chiến lược và tối ưu hóa nguồn lực. Bài viết này của phần mềm kế toán EasyBooks sẽ phân tích chi tiết về doanh thu và lợi nhuận khác nhau như thế nào trong kế toán doanh nghiệp.

1. Khái niệm doanh thu là gì?

1.1 Doanh thu là gì?

Căn cứ theo điều 78 của Thông tư 200/2014/TT-BTC có nêu ra định nghĩa về doanh thu như sau:

Doanh thu là lợi ích kinh tế thu được làm vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp ngoại trừ phần đóng góp thêm của các cổ đông.

Có thể hiểu đơn giản doanh thu là toàn bộ khoản thu (tiền mặt, tài sản thu) từ quá trình buôn bán, cung cấp sản phẩm, dịch vụ. Doanh thu chính là khoản thu nhập của doanh nghiệp thông qua hoạt động kinh tế của mình.

Doanh thu được xác định qua toàn bộ số lượng sản phẩm bán ra thị trường nhân với giá bán của nó. Nó được đo lường hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng, hàng quý, hàng năm…

Doanh thu là giá trị cốt lõi giúp doanh nghiệp tồn tại và phát triển, là thước đo hiệu quả chiến lược sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Doanh nghiệp căn cứ vào doanh thu để có những giải pháp hiệu quả hơn, nắm bắt cơ hội thúc đẩy sự tăng trưởng của công ty.

Doanh thu là khoản doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm với cộng đồng, xã hội thông qua việc nộp các khoản phí, lệ phí, thuế.

Nhà nước cũng sẽ dựa vào chỉ số doanh thu của doanh nghiệp để tái đầu tư cơ sở hạ tầng, các chính sách hỗ trợ nhằm thúc đẩy hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Tìm hiểu ngay: Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp Tính Trên Doanh Thu Hay Lợi Nhuận?

1.2 Phân loại doanh thu

Doanh thu là yếu tố quan trọng phản ánh hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Dưới đây là các loại doanh thu phổ biến mà kế toán cần nắm rõ:

Doanh thu từ hoạt động bán hàng và cung cấp dịch vụ

Đây là nguồn doanh thu chính của doanh nghiệp, phát sinh từ việc bán sản phẩm, hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ cho khách hàng. Sản phẩm có thể do doanh nghiệp tự sản xuất, phân phối hoặc đầu tư rồi bán ra thị trường. Doanh thu này thường chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng doanh thu.

Doanh thu từ hoạt động tài chính

Là khoản doanh thu phát sinh từ các hoạt động đầu tư tài chính, bao gồm:

• Tiền lãi cho vay, đầu tư trái phiếu, cổ phiếu, hoặc lợi nhuận chênh lệch khi chuyển nhượng vốn.
• Tiền lãi, cổ tức hoặc lợi nhuận được chia từ các khoản đầu tư.
• Các khoản lãi từ đầu tư chứng khoán và công cụ tài chính khác.

Doanh thu nội bộ

Doanh thu nội bộ là số tiền thu được từ việc tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ giữa các đơn vị trực thuộc cùng một công ty hoặc tập đoàn.

Lưu ý: Các giao dịch giữa công ty mẹ và công ty con, hoặc giữa các công ty trong cùng tập đoàn không được ghi nhận là doanh thu nội bộ nếu không thuộc cùng một đơn vị kế toán.

Doanh thu bất thường

Đây là nguồn doanh thu không thường xuyên, phát sinh ngoài hoạt động kinh doanh chính. Bao gồm:

• Thanh lý, nhượng bán tài sản, vật tư, hàng hóa dư thừa.
• Thu hồi các khoản nợ xấu, khoản phải thu khó đòi.
• Hoàn nhập dự phòng giảm giá hàng tồn kho hoặc các khoản lợi nhuận bất thường khác.

1.3 Nguyên tắc ghi nhận doanh thu

Theo quy định tại Điều 78, Thông tư 200/2014/TT-BTC, doanh thu được ghi nhận khi phát sinh giao dịch kinh tế, khi chắc chắn thu được lợi ích kinh tế, không phân biệt đã thu tiền hay sẽ thu được tiền.

Thông tư 200 cũng đề cập đến nhiều giao dịch trong hợp đồng kinh tế, kế toán phải nhận biết và nắm bắt và phân bổ các nghĩa vụ cung ứng trong hoạt động kinh tế để áp dụng những nguyên tắc ghi nhận doanh thu cho phù hợp.

Nguyên tắc ghi nhận doanh thu tại Thông tư 200 cụ thể như sau:

• Nguyên tắc ghi nhận doanh thu đối với giao dịch bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ theo chương trình dành cho khách hàng truyền thống (điểm 1.6.10 Điều 79)
• Nguyên tắc ghi nhận và xác định doanh thu của hợp đồng xây dựng (điểm 1.6.11 Điều 79)
• Đối với trường hợp cho thuê tài sản, có nhận trước tiền cho thuê của nhiều kỳ thì việc ghi nhận doanh thu được thực hiện theo nguyên tắc phân bổ số tiền cho thuê nhận trước phù hợp với thời gian cho thuê (điểm 1.6.12 Điều 79)…

1.4 Công thức tính doanh thu

Thông thường, doanh thu được xác định bằng cách lấy đơn giá bán của hàng hóa hoặc dịch vụ nhân với số lượng đã tiêu thụ. Công thức này được sử dụng phổ biến trong hầu hết các loại hình doanh nghiệp, cụ thể như sau:

• Đối với bán sản phẩm: Doanh thu = giá bán x số lượng sản phẩm 
• Đối với dịch vụ: Doanh thu = số lượng khách hàng x giá dịch vụ.

Mặc dù công thức tính khá đơn giản, nhưng để đảm bảo tính chính xác và minh bạch, kế toán cần tuân thủ đúng nguyên tắc và thời điểm ghi nhận doanh thu, tức là chỉ ghi nhận khi hàng hóa hoặc dịch vụ đã được

Tìm hiểu thêm: Bỏ Thuế Khoán Đối Với Hộ Kinh Doanh Có Doanh Thu Lớn Từ 01/06/2025

2. Khái niệm lợi nhuận là gì?

2.1 Lợi nhuận là gì?

Lợi nhuận là phần chênh lệch giữa doanh thu thuần và tổng chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra để tạo ra doanh thu đó. Nói cách khác, đây chính là kết quả tài chính cuối cùng, phản ánh hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

2.2 Phân loại lợi nhuận

Các loại lợi nhuận hiện nay bao gồm:

• Lợi nhuận ròng (Net profit): Là khoản lợi nhuận còn lại sau khi lấy doanh thu trừ đi các chi phí phát sinh, bao gồm cả thuế thu nhập doanh nghiệp.
• Lợi nhuận gộp (Gross Profit): Là khoản lợi nhuận thu về sau khi đã thực hiện trừ hết giá vốn gồm các chi phí liên quan đến sản xuất, mua bán và các khoản thuế phải nộp.
• Lợi tức (Earnings per share): Là khoản lời thu được từ đầu tư, cho vay hoặc gửi tiết kiệm ngân hàng.
• Lợi nhuận trước lãi vay và thuế (Earning before Interest and Taxes): Là khoản lợi nhuận của doanh nghiệp trước khi tính lãi vay và thuế thu nhập.

2.3 Công thức tính lợi nhuận

• Lợi nhuận ròng: Là lợi nhuận thu được sau khi trừ đi chi phí bán hàng và chi phí quản lý, thuế và các khoản chi phí khác.

Lợi nhuận = Tổng doanh thu – Tổng chi phí

Trong đó:

• Tổng doanh thu là tổng số tiền thu về được trong quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
• Tổng chi phí là tổng số tiền mà doanh nghiệp đã phải chi ra cho sản phẩm hoặc dịch vụ với mục đích kinh doanh.
• Lợi nhuận ròng: Là lợi nhuận thu được sau khi trừ đi chi phí bán hàng và chi phí quản lý, thuế và các khoản chi phí khác.

Lợi nhuận gộp: Là lợi nhuận thu được trước khi trừ đi chi phí bán hàng và chi phí quản lý.

Lợi nhuận gộp = Tổng doanh thu – Giá vốn – Chi phí

Xem thêm: Lợi Nhuận Giữ Lại Là Gì? Công Thức Tính Chi Tiết

3. Điểm khác nhau giữa doanh thu và lợi nhuận

Trong hoạt động kinh doanh, doanh thu và lợi nhuận là hai chỉ số tài chính quan trọng phản ánh hiệu quả của doanh nghiệp, tuy nhiên chúng có bản chất và ý nghĩa hoàn toàn khác nhau.

4. Cách theo dõi doanh thu và lợi nhuận hiệu quả bằng phần mềm kế toán

Thay vì theo dõi thủ công bằng sổ sách hay file Excel, ngày nay doanh nghiệp có thể sử dụng phần mềm kế toán hiện đại như EasyBooks để quản lý doanh thu – lợi nhuận một cách chính xác và tự động.

Một số lợi ích nổi bật khi sử dụng phần mềm kế toán:

• Tự động tổng hợp , cập nhật và đối chiếu doanh thu, chi phí khi có phát sinh
• Báo cáo lợi nhuận, báo cáo kết quả kinh doanh được cập nhật tức thời.
• Hỗ trợ lập chứng từ, hóa đơn điện tử, phiếu thu chi nhanh chóng và chính xác.
• Giúp nhà quản lý nắm bắt tức thì tình hình tài chính, từ đó đưa ra quyết định kinh doanh hiệu quả hơn.

 EasyBooks là lựa chọn hàng đầu của hơn 50.000 doanh nghiệp trong việc theo dõi doanh thu – lợi nhuận và quản trị tài chính toàn diện.

Có thể bạn quan tâm: Phần Mềm Kế Toán Dùng Cho Nhiều Doanh Nghiệp

5. Những phương pháp giúp tăng doanh thu và lợi nhuận cho doanh nghiệp

Để doanh nghiệp phát triển bền vững, việc song song tăng doanh thu và lợi nhuận là điều cần thiết. Dưới đây là một số phương pháp hiệu quả:

• Mở rộng thị trường – đa dạng kênh bán hàng: Kết hợp bán hàng online, offline, sàn thương mại điện tử.
• Kiểm soát chi phí chặt chẽ: Theo dõi chi phí hoạt động thường xuyên để giảm hao hụt không cần thiết.
• Tăng hiệu suất làm việc: Ứng dụng công nghệ, phần mềm quản lý để tối ưu quy trình vận hành.
• Đầu tư vào sản phẩm và dịch vụ chất lượng: Tăng sự hài lòng và giữ chân khách hàng.
• Phân tích dữ liệu tài chính: Từ số liệu doanh thu – lợi nhuận để xác định sản phẩm có biên lợi nhuận cao.

Nhờ ứng dụng công nghệ, kế toán có thể tập trung nhiều hơn vào công việc phân tích, tư vấn và hoạch định tài chính thay vì xử lý thủ công các nghiệp vụ lặp lại

Đăng ký dùng thử phần mềm kế toán EasyBooks ngay hôm nay để tối ưu doanh thu và quản lý tài chính hiệu quả hơn!

ĐĂNG KÝ NHẬN TƯ VẤN VÀ DÙNG THỬ MIỄN PHÍ

Chọn sản phẩm quan tâm * Phần mềm kế toán doanh nghiệp Phần mềm kế toán dịch vụ Phần mềm kế toán hộ kinh doanh Phần mềm kế toán hành chính sự nghiệp Khác

ĐĂNG KÝ

Gửi thông tin thành công, Easybooks sẽ liên hệ sớm nhất đến với quý khách hàng!

Trên đây, EasyBooks đã giúp bạn tìm hiểu “Doanh Thu Và Lợi Nhuận Khác Nhau Như Thế Nào Trong Kế Toán Doanh Nghiệp“. Hy vọng thông tin này hữu ích tới quý bạn đọc, từ đó nâng cao hiệu quả quản trị và phát triển bền vững.

———————————

EASYBOOKS – TỰ ĐỘNG HOÁ NGHIỆP VỤ KẾ TOÁN

• EasyBooks đáp ứng đầy đủ nghiệp vụ quản trị tài chính kế toán cho mọi doanh nghiệp theo thông tư 88/2021/TT-BTC,133/2016/TT-BTC và 200/2014/TT-BTC.
• Đưa ra cảnh báo cho kế toán khi hạch toán không hợp lệ, tồn quỹ âm – kho âm và không tuân thủ các nguyên tắc kế toán.
• Tất cả tính năng và hệ thống báo cáo của phần mềm được xây dựng dựa trên quy chuẩn chung của Bộ Tài chính.
• EasyBooks nâng cấp ứng dụng MIỄN PHÍ khi có thay đổi về chính sách kế toán, thuế, nghị định, thông tư.
• Đánh giá hiệu quả kinh doanh chi tiết và tối giản thao tác, giảm thời gian nhập liệu chứng từ cho kế toán.

Liên hệ để được tư vấn về phần mềm kế toán

Hotline mua hàng: 0869 425 631

Zalo mua hàng: Phần mềm kế toán Easybooks

Facebook: Phần mềm kế toán EasyBooks

Group trao đổi: Cộng đồng hỗ trợ Phần mềm kế toán EasyBooks – SOFTDREAMS

Trụ sở chính: Tầng 3, Tòa nhà ATS, Số 8 đường Phạm Hùng, Phường Yên Hòa, TP Hà Nội

Chi nhánh: Số H.54 đường Huỳnh Tấn Chùa, phường Đông Hưng Thuận, TP Hồ Chí Minh

Chia sẻ bài viết: