Tin tức

Doanh Thu Và Lợi Nhuận Khác Nhau Như Thế Nào Trong Kế Toán Doanh Nghiệp

31 Tháng 10, 2025

Trong kế toán doanh nghiệp, doanh thu và lợi nhuận là hai chỉ số tài chính cốt lõi, thường bị nhầm lẫn nhưng thực tế hoàn toàn khác biệt. Hiểu rõ doanh thu và lợi nhuận khác nhau như thế nào giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả hoạt động, lập kế hoạch chiến lược và tối ưu hóa nguồn lực. Bài viết này của phần mềm kế toán EasyBooks sẽ phân tích chi tiết về doanh thu và lợi nhuận khác nhau như thế nào trong kế toán doanh nghiệp.

Mục lục

1. Khái niệm doanh thu là gì?
- 1.1 Doanh thu là gì?
- 1.2 Phân loại doanh thu
1.3 Nguyên tắc ghi nhận doanh thu
1.4 Công thức tính doanh thu
2. Khái niệm lợi nhuận là gì?
3.Điểm khác nhau giữa doanh thu và lợi nhuận
4. Cách theo dõi doanh thu và lợi nhuận hiệu quả bằng phần mềm kế toán
5. Những phương pháp giúp tăng doanh thu và lợi nhuận cho doanh nghiệp

1. Khái niệm doanh thu là gì?

1.1 Doanh thu là gì?

Căn cứ theo điều 78 của Thông tư 200/2014/TT-BTC có nêu ra định nghĩa về doanh thu như sau:

Doanh thu là lợi ích kinh tế thu được làm vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp ngoại trừ phần đóng góp thêm của các cổ đông.

Có thể hiểu đơn giản doanh thu là toàn bộ khoản thu (tiền mặt, tài sản thu) từ quá trình buôn bán, cung cấp sản phẩm, dịch vụ. Doanh thu chính là khoản thu nhập của doanh nghiệp thông qua hoạt động kinh tế của mình.

Doanh thu được xác định qua toàn bộ số lượng sản phẩm bán ra thị trường nhân với giá bán của nó. Nó được đo lường hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng, hàng quý, hàng năm…

Doanh thu là giá trị cốt lõi giúp doanh nghiệp tồn tại và phát triển, là thước đo hiệu quả chiến lược sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Doanh nghiệp căn cứ vào doanh thu để có những giải pháp hiệu quả hơn, nắm bắt cơ hội thúc đẩy sự tăng trưởng của công ty.

Doanh thu là khoản doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm với cộng đồng, xã hội thông qua việc nộp các khoản phí, lệ phí, thuế.

Nhà nước cũng sẽ dựa vào chỉ số doanh thu của doanh nghiệp để tái đầu tư cơ sở hạ tầng, các chính sách hỗ trợ nhằm thúc đẩy hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Tìm hiểu ngay: Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp Tính Trên Doanh Thu Hay Lợi Nhuận?

1.2 Phân loại doanh thu

-Doanh thu từ hoạt động bán sản phẩm hàng hóa

-Doanh thu từ các hoạt động bán hàng, cung cấp hàng hóa, dịch vụ tới khách hàng. Sản phẩm đó có thể do doanh nghiệp sản xuất, phân phối hoặc qua quá trình đầu tư rồi bán ra.

-Doanh thu từ hoạt động tài chính

-Doanh thu từ đầu tư tài chính đem lại khoản lợi nhuận đến từ:

+ Tiền lãi khi cho vay vốn, đầu tư trái phiếu, cổ phiếu, lãi chênh lệch từ chuyển nhượng vốn..

+ Tiền lãi của cổ tức lợi nhuận

+ Tiền lãi từ các khoản đầu tư tài chính như chứng khoán

-Doanh thu nội bộ

Số tiền thu được từ tiêu thụ nội bộ thông qua cung cấp hàng hóa, dịch vụ nội bộ giữa các đơn vị thuộc công ty.

Lưu ý doanh thu khi bán hàng cho các đơn vị không trực thuộc công ty, công ty con, công ty mẹ cùng thuộc tập đoàn không được ghi nhận là doanh thu nội bộ.

-Doanh thu bất thường

Nguồn doanh thu không thường xuyên tại công ty thì gọi là doanh thu bất thường.

Bao gồm doanh thu thanh lý, nhượng bán vật tư, hàng hóa dư thừa, từ các khoản nợ xấu khó đòi từ lâu, tiền hoàn nhập dự phòng giảm giá tồn kho.

1.3 Nguyên tắc ghi nhận doanh thu

Theo quy định tại Điều 78, Thông tư 200/2014/TT-BTC, doanh thu được ghi nhận khi phát sinh giao dịch kinh tế, khi chắc chắn thu được lợi ích kinh tế, không phân biệt đã thu tiền hay sẽ thu được tiền.

Thông tư 200 cũng đề cập đến nhiều giao dịch trong hợp đồng kinh tế, kế toán phải nhận biết và nắm bắt và phân bổ các nghĩa vụ cung ứng trong hoạt động kinh tế để áp dụng những nguyên tắc ghi nhận doanh thu cho phù hợp.

Nguyên tắc ghi nhận doanh thu tại Thông tư 200 cụ thể như sau:

– Nguyên tắc ghi nhận doanh thu đối với giao dịch bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ theo chương trình dành cho khách hàng truyền thống (điểm 1.6.10 Điều 79)

– Nguyên tắc ghi nhận và xác định doanh thu của hợp đồng xây dựng (điểm 1.6.11 Điều 79)

– Đối với trường hợp cho thuê tài sản, có nhận trước tiền cho thuê của nhiều kỳ thì việc ghi nhận doanh thu được thực hiện theo nguyên tắc phân bổ số tiền cho thuê nhận trước phù hợp với thời gian cho thuê (điểm 1.6.12 Điều 79)…

Tìm hiểu thêm: 5 Sai Lầm Kế Toán Doanh Nghiệp Thường Gặp Và Cách Khắc Phục

1.4 Công thức tính doanh thu

Thông thường, doanh thu được xác định bằng cách lấy đơn giá bán của hàng hóa hoặc dịch vụ nhân với số lượng đã tiêu thụ. Công thức này được sử dụng phổ biến trong hầu hết các loại hình doanh nghiệp, cụ thể như sau:

Đối với bán sản phẩm: Doanh thu = giá bán x số lượng sản phẩm

Đối với dịch vụ: Doanh thu = số lượng khách hàng x giá dịch vụ.

Mặc dù công thức tính khá đơn giản, nhưng để đảm bảo tính chính xác và minh bạch, kế toán cần tuân thủ đúng nguyên tắc và thời điểm ghi nhận doanh thu, tức là chỉ ghi nhận khi hàng hóa hoặc dịch vụ đã được

2. Khái niệm lợi nhuận là gì?

2.1 Lợi nhuận là gì?

Lợi nhuận là phần chênh lệch giữa doanh thu thuần và tổng chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra để tạo ra doanh thu đó. Nói cách khác, đây chính là kết quả tài chính cuối cùng, phản ánh hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

2.2 Phân loại lợi nhuận

Các loại lợi nhuận hiện nay bao gồm:

Lợi nhuận ròng (Net profit): Là khoản lợi nhuận còn lại sau khi lấy doanh thu trừ đi các chi phí phát sinh, bao gồm cả thuế thu nhập doanh nghiệp.
Lợi nhuận gộp (Gross Profit): Là khoản lợi nhuận thu về sau khi đã thực hiện trừ hết giá vốn gồm các chi phí liên quan đến sản xuất, mua bán và các khoản thuế phải nộp.
Lợi tức (Earnings per share): Là khoản lời thu được từ đầu tư, cho vay hoặc gửi tiết kiệm ngân hàng.
Lợi nhuận trước lãi vay và thuế (Earning before Interest and Taxes): Là khoản lợi nhuận của doanh nghiệp trước khi tính lãi vay và thuế thu nhập.

2.3 Công thức tính lợi nhuận

Lợi nhuận ròng: Là lợi nhuận thu được sau khi trừ đi chi phí bán hàng và chi phí quản lý, thuế và các khoản chi phí khác.

Lợi nhuận = Tổng doanh thu – Tổng chi phí

Trong đó:

– Tổng doanh thu là tổng số tiền thu về được trong quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

– Tổng chi phí là tổng số tiền mà doanh nghiệp đã phải chi ra cho sản phẩm hoặc dịch vụ với mục đích kinh doanh.

– Lợi nhuận ròng: Là lợi nhuận thu được sau khi trừ đi chi phí bán hàng và chi phí quản lý, thuế và các khoản chi phí khác.

Lợi nhuận gộp: Là lợi nhuận thu được trước khi trừ đi chi phí bán hàng và chi phí quản lý.

Lợi nhuận gộp = Tổng doanh thu – Giá vốn – Chi phí

3.Điểm khác nhau giữa doanh thu và lợi nhuận

Doanh thu là số tiền mà doanh nghiệp nhận được thông qua các hoạt động giao dịch khác nhau trong khi Lợi nhuận là khoản thặng dư còn lại sau khi giảm tất cả các loại chi phí và chi phí.

Doanh thu là cần thiết để điều hành doanh nghiệp hiệu quả và hiệu quả. Mặt khác, Lợi nhuận là cần thiết cho sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp trong dài hạn.
Doanh thu không phụ thuộc vào lợi nhuận dưới bất kỳ hình thức nào, nhưng lợi nhuận phụ thuộc vào doanh thu. Nói cách khác, doanh thu càng nhiều thì lợi nhuận càng nhiều.

4. Cách theo dõi doanh thu và lợi nhuận hiệu quả bằng phần mềm kế toán

Thay vì theo dõi thủ công bằng sổ sách hay file Excel, ngày nay doanh nghiệp có thể sử dụng phần mềm kế toán hiện đại như EasyBooks để quản lý doanh thu – lợi nhuận một cách chính xác và tự động.

Một số lợi ích nổi bật khi sử dụng phần mềm kế toán:

Tự động tổng hợp , cập nhật và đối chiếu doanh thu, chi phí khi có phát sinh
Báo cáo lợi nhuận, báo cáo kết quả kinh doanh được cập nhật tức thời.
Hỗ trợ lập chứng từ, hóa đơn điện tử, phiếu thu chi nhanh chóng và chính xác.
Giúp nhà quản lý nắm bắt tức thì tình hình tài chính, từ đó đưa ra quyết định kinh doanh hiệu quả hơn.

EasyBooks là lựa chọn hàng đầu của hơn 50.000 doanh nghiệp trong việc theo dõi doanh thu – lợi nhuận và quản trị tài chính toàn diện.

Có thể bạn quan tâm: Phần Mềm Kế Toán Dùng Cho Nhiều Doanh Nghiệp

5. Những phương pháp giúp tăng doanh thu và lợi nhuận cho doanh nghiệp

Để doanh nghiệp phát triển bền vững, việc song song tăng doanh thu và lợi nhuận là điều cần thiết. Dưới đây là một số phương pháp hiệu quả:

Mở rộng thị trường – đa dạng kênh bán hàng: Kết hợp bán hàng online, offline, sàn thương mại điện tử.
Kiểm soát chi phí chặt chẽ: Theo dõi chi phí hoạt động thường xuyên để giảm hao hụt không cần thiết.
Tăng hiệu suất làm việc: Ứng dụng công nghệ, phần mềm quản lý để tối ưu quy trình vận hành.
Đầu tư vào sản phẩm và dịch vụ chất lượng: Tăng sự hài lòng và giữ chân khách hàng.
Phân tích dữ liệu tài chính: Từ số liệu doanh thu – lợi nhuận để xác định sản phẩm có biên lợi nhuận cao.

Nhờ ứng dụng công nghệ, kế toán thuế có thể tập trung nhiều hơn vào công việc phân tích, tư vấn và hoạch định tài chính thay vì xử lý thủ công các nghiệp vụ lặp lại

Dễ dàng quản lý và kê khai thuế với EasyBooks – phần mềm kế toán thông minh giúp bạn luôn tuân thủ đúng quy định thuế. Đăng ký dùng thử miễn phí ngay hôm nay!

ĐĂNG KÝ NHẬN TƯ VẤN VÀ DÙNG THỬ MIỄN PHÍ

Gửi thông tin thành công, Easybooks sẽ liên hệ sớm nhất đến với quý khách hàng!

Trên đây, EasyBooks đã giúp bạn tìm hiểu “Doanh Thu Và Lợi Nhuận Khác Nhau Như Thế Nào Trong Kế Toán Doanh Nghiệp“. Hy vọng thông tin này hữu ích tới quý bạn đọc, từ đó nâng cao hiệu quả quản trị và phát triển bền vững.

———————————

EASYBOOKS – TỰ ĐỘNG HOÁ NGHIỆP VỤ KẾ TOÁN

EasyBooks đáp ứng đầy đủ nghiệp vụ quản trị tài chính kế toán cho mọi doanh nghiệp theo thông tư 88/2021/TT-BTC,133/2016/TT-BTC và 200/2014/TT-BTC.
Đưa ra cảnh báo cho kế toán khi hạch toán không hợp lệ, tồn quỹ âm – kho âm và không tuân thủ các nguyên tắc kế toán.
Tất cả tính năng và hệ thống báo cáo của phần mềm được xây dựng dựa trên quy chuẩn chung của Bộ Tài chính.
EasyBooks nâng cấp ứng dụng MIỄN PHÍ khi có thay đổi về chính sách kế toán, thuế, nghị định, thông tư.
Đánh giá hiệu quả kinh doanh chi tiết và tối giản thao tác, giảm thời gian nhập liệu chứng từ cho kế toán.