Doanh thu, chi phí kế toán theo Thông tư 99/2025/TT-BTC

Thông tư 99/2025/TT-BTC được Bộ Tài chính ban hành ngày 27/10/2025 tạo nên sự thay đổi lớn trong lĩnh vực kế toán doanh nghiệp. Vậy doanh thu, chi phí kế toán theo Thông tư 99/2025/TT-BTC khác gì cũ? Tham khảo những thông tin được Phần mềm kế toán EasyBooks cung cấp bên dưới đây bạn nhé. 

1. Tổng quan về Thông tư 99/2025/TT-BTC

Thông tư 99/2025/TT-BTC là văn bản do Bộ Tài chính ban hành ngày 27/10/2025 sẽ thay thế hoàn toàn Thông tư 200/2014/TT-BTC và có hiệu lực từ ngày 01/01/2026. Văn bản cập nhật hệ thống tài khoản kế toán, quy trình chứng từ, ghi sổ và báo cáo tài chính để tăng tính minh bạch, phản ánh đúng bản chất kinh tế của giao dịch hơn hình thức pháp lý, đồng thời nâng cao kiểm soát nội bộ và tự chủ cho doanh nghiệp.

• Doanh nghiệp được tự thay đổi tên, số hiệu, kết cấu tài khoản mà không cần phê duyệt Bộ Tài chính, miễn phù hợp nguyên tắc kế toán và không ảnh hưởng báo cáo tài chính.​
• Báo cáo tài chính gồm 4 loại cơ bản: tình hình tài chính, kết quả kinh doanh, lưu chuyển tiền tệ và thuyết minh; cho phép linh hoạt trình bày chỉ tiêu có số liệu.​
• Nhấn mạnh nguyên tắc tài sản không vượt giá trị thu hồi, nợ phải trả không thấp hơn nghĩa vụ thanh toán; tăng kiểm soát quyền ký duyệt và quy chế nội bộ.

2. Quy định cũ về doanh thu, chi phí kế toán theo TT200/2014/TT-BTC

Thông tư 200/2014/TT-BTC quy định doanh thu là lợi ích kinh tế thu được làm tăng vốn chủ sở hữu doanh nghiệp, ngoại trừ phần đóng góp vốn của cổ đông, được ghi nhận khi phát sinh giao dịch kinh tế và chắc chắn thu được lợi ích kinh tế, không phân biệt đã thu tiền hay chưa. Doanh thu bao gồm các loại từ bán hàng hóa/dịch vụ (TK 511), hoạt động tài chính (TK 515), nội bộ và bất thường như thanh lý tài sản hoặc thu hồi nợ xấu.​

Nguyên tắc ghi nhận doanh thu

Doanh thu ghi nhận theo giao dịch cụ thể: bán hàng khi chuyển giao rủi ro quyền sở hữu; dịch vụ khi hoàn thành; hợp đồng xây dựng theo tiến độ; cho thuê tài sản phân bổ theo thời gian nhận tiền trước. Các khoản giảm trừ như chiết khấu, hàng trả lại, giảm giá ghi vào TK 521 và trừ trực tiếp vào doanh thu.​

Quy định về chi phí

Chi phí là các khoản giảm lợi ích kinh tế, ghi nhận khi phát sinh giao dịch hoặc chắc chắn phát sinh trong tương lai, dù chưa thanh toán, theo nguyên tắc thận trọng và phù hợp với doanh thu tương ứng. Doanh nghiệp theo dõi chi tiết theo yếu tố như lương, nguyên liệu, khấu hao; chi phí không hợp lý thuế TNDN không giảm chi phí kế toán mà điều chỉnh khi quyết toán thuế. Cuối kỳ, kết chuyển toàn bộ chi phí để xác định kết quả kinh doanh.

Xem thêm: Quy định về chứng từ kế toán theo Thông tư 99 từ 1/1/2026

3. Điểm mới về doanh thu, chi phí theo Thông tư 99/2025

Dưới đây là chi tiết những điểm mới về doanh thu, chi phí theo Thông tư 99/2025.

3.1 Điểm mới về doanh thu theo Thông tư 99/2025

Thông tư 99/2025/TT-BTC thay đổi nguyên tắc ghi nhận doanh thu theo bản chất giao dịch hơn hình thức, tập trung vào thời điểm chuyển giao quyền kiểm soát thay vì chỉ rủi ro và lợi ích như TT 200, đồng thời quy định chi tiết hơn cho các giao dịch phức tạp để tiệm cận IFRS. Doanh nghiệp linh hoạt mở tài khoản chi tiết doanh thu theo nhu cầu quản trị mà không cần phê duyệt, giúp phản ánh chính xác hơn hoạt động kinh tế.

• Nguyên tắc ghi nhận: TT 99 nhấn mạnh quyền kiểm soát được chuyển giao cho khách hàng, khác với TT 200 dựa trên rủi ro và lợi ích liên quan; điều này có thể thay đổi thời điểm ghi nhận doanh thu sớm hơn hoặc muộn hơn tùy giao dịch.​
• Phân loại và xử lý: Bổ sung hướng dẫn cho doanh thu từ công cụ tài chính, hợp đồng thuê và giao dịch liên kết, yêu cầu thuyết minh đầy đủ thay vì quy định cứng nhắc trước đây.​
• Liên kết thuế: Thay đổi ghi nhận doanh thu ảnh hưởng chênh lệch lợi nhuận kế toán – lợi nhuận tính thuế TNDN, kết hợp với thuế hoãn lại mới.

3.2 Điểm mới về chi phí theo Thông tư 99/2025

Thông tư 99/2025/TT-BTC cập nhật quy định chi phí kế toán linh hoạt hơn, nhấn mạnh ghi nhận theo bản chất kinh tế và phù hợp với doanh thu, đồng thời bổ sung tài khoản mới cho chi phí thuế TNDN hoãn lại và thuế tối thiểu toàn cầu, thay thế một số tài khoản lỗi thời của TT 200. Doanh nghiệp được tự chủ mở tài khoản chi tiết chi phí theo nhu cầu quản trị, tăng tính chính xác trong hạch toán.

• Bỏ TK 1562 (Chi phí thu mua hàng hóa), cho phép ghi nhận trực tiếp vào TK 632 (Giá vốn hàng bán) nếu giá trị nhỏ và liên quan nhiều mặt hàng, giảm phức tạp hạch toán.​
• Bổ sung TK 82112 cho chi phí thuế TNDN bổ sung theo thuế tối thiểu toàn cầu (15%), bên cạnh TK 82111 thuế hiện hành, phù hợp chính sách thuế mới.​
• Cho phép áp dụng phương pháp chi phí chuẩn (Standard Cost) trong tính giá thành sản phẩm và linh hoạt tính giá xuất kho theo từng loại hàng hóa, thay vì phương pháp thống nhất.

Xem ngay: Tổng hợp 42 mẫu sổ kế toán theo Thông tư 99/2025/TT-BTC

4. Tác động của Thông tư 99 đến kế toán doanh nghiệp

Có thể nói, Thông tư 99 đem đến nhiều tác động đến kế toán doanh nghiệp như:

• Hệ thống tài khoản kế toán mới: Theo Thông tư 99 mới, doanh nghiệp sẽ cần rà soát, cập nhật các thông tin như tên, số hiệu, kết cấu tài khoản kế toán. Hệ thống này sẽ dựa theo Phụ lục II của Thông tư 99/2025.
• Chứng từ – sổ kế toán: Doanh nghiệp được phép tự thiết kế chứng từ – sổ kế toán, tuy nhiên vẫn cần phải tuân thủ các nguyên tắc đầy đủ, minh bạch và kịp thời để đảm bảo việc dễ kiểm tra và kiểm soát. 
• Công tác kiểm toán, công bố báo cáo tài chính: Được trình bày bằng Đồng Việt Nam (chỉ trừ trường hợp pháp luật có quy định khác).
• Yêu cầu của quản trị nội bộ nâng lên: Vai trò của các chức danh như kế toán trưởng, ban kiểm soát, bộ phận kiểm soát nội bộ đều sẽ được làm rõ hơn.

5. Phần mềm kế toán EasyBooks sẵn sàng đáp ứng thông tư 99/2025/TT-BTC

Phần mềm kế toán EasyBooks đã được cập nhật và sẵn sàng đáp ứng đầy đủ các quy định của Thông tư 99/2025/TT-BTC. EasyBooks hỗ trợ hệ thống tài khoản mới, chuyển đổi dữ liệu từ hệ thống cũ sang hệ thống mới theo Thông tư 99 một cách an toàn, và tự động hạch toán đúng theo quy định. Phần mềm cũng cho phép lập báo cáo tài chính theo mẫu Thông tư 99, giảm thiểu sai sót và tối ưu hóa quy trình nhập liệu cho kế toán. 

Ngoài ra, EasyBooks còn có khả năng kết nối với các phần mềm liên quan như phần mềm hóa đơn điện tử, khai thuế để đồng bộ dữ liệu hiệu quả. Phần mềm này cũng thường xuyên được nâng cấp miễn phí khi có thay đổi về chính sách kế toán, thuế, nghị định, thông tư, giúp doanh nghiệp luôn tuân thủ kịp thời các quy định mới nhất của Bộ Tài chính.

Xem thêm: Báo cáo tài chính theo Thông tư 99: Bổ sung chỉ tiêu nào?

6. Câu hỏi thường gặp

Dưới đây là những câu hỏi thường gặp khi nhắc đến doanh thu, chi phí kế toán theo Thông tư 99.

Doanh thu ghi nhận theo Thông tư 99 có cần hóa đơn không?

Theo Thông tư 99/2025/TT-BTC, doanh thu được ghi nhận không nhất thiết phải dựa trên hóa đơn bán hàng lập theo tiến độ. Doanh thu kế toán ghi nhận dựa trên chứng từ nội bộ do nhà thầu xác lập, phản ánh phần công việc đã hoàn thành trong kỳ. 

Hóa đơn chỉ là căn cứ để xác định khoản phải thu từ khách hàng, không phải là căn cứ để ghi nhận doanh thu trong kỳ kế toán. Vì vậy, doanh thu ghi nhận theo Thông tư 99 không bắt buộc phải có hóa đơn làm căn cứ ghi nhận doanh thu mà chủ yếu dựa trên chứng từ nội bộ xác nhận công việc đã hoàn thành theo hợp đồng xây dựng hoặc dịch vụ thực hiện.​

Chi phí nào không được ghi nhận theo Thông tư 99?

Theo Thông tư 99/2025/TT-BTC, có một số chi phí không được ghi nhận là chi phí kế toán, cụ thể như sau:

• Các khoản chi phí không được xem là chi phí tính thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) theo quy định pháp luật về thuế. Mặc dù có đủ hóa đơn, chứng từ và đã hạch toán đúng chế độ kế toán, những khoản chi phí này không được ghi giảm chi phí kế toán mà chỉ điều chỉnh trong quyết toán thuế TNDN để tăng số thuế phải nộp.
• Thông tư 99 cũng quy định nguyên tắc thận trọng, tức là chi phí phải có khả năng phát sinh chắc chắn và liên quan đến doanh thu thì mới được ghi nhận. Nếu chi phí không thỏa mãn điều kiện này sẽ không được ghi nhận.
• Ngoài ra, theo nguyên tắc kế toán, chi phí phải phản ánh đúng, trung thực và hợp lý theo chuẩn mực kế toán Việt Nam. Nếu không đáp ứng các điều kiện này, chi phí cũng không được ghi nhận.

Thông tư 99 có thay đổi cách trích lập dự phòng chi phí không

Thông tư 99/2025/TT-BTC không thay đổi cơ bản nguyên tắc trích lập dự phòng chi phí theo chuẩn mực kế toán, mà chủ yếu bổ sung và điều chỉnh hệ thống tài khoản liên quan đến dự phòng. Các khoản dự phòng vẫn được ghi nhận dựa trên nguyên tắc thận trọng, đảm bảo phản ánh trung thực các nghĩa vụ có thể phát sinh chắc chắn và liên quan đến hoạt động kinh doanh.​

Thông tư 99/2025/TT-BTC không chỉ là thay đổi quy định mà còn là bước tiến giúp doanh nghiệp Việt Nam cạnh tranh toàn cầu. Với sự linh hoạt về doanh thu, chi phí và hệ thống tài khoản, đây là cơ hội để tối ưu hóa quản trị tài chính. Hy vọng bài viết đã giúp bạn giải đáp thắc mắc cho câu hỏi “Doanh thu, chi phí kế toán theo Thông tư 99 khác gì cũ”.

Dùng thử phần mềm kế toán doanh nghiệp EasyBooks ngay hôm nay để trải nghiệm đầy đủ tính năng kế toán thông minh, giúp bạn quản lý số liệu nhanh hơn, chính xác hơn và tối ưu chi phí vận hành.

ĐĂNG KÝ NHẬN TƯ VẤN VÀ DÙNG THỬ MIỄN PHÍ

Chọn sản phẩm quan tâm * Phần mềm kế toán doanh nghiệp Phần mềm kế toán dịch vụ Phần mềm kế toán hộ kinh doanh Phần mềm kế toán hành chính sự nghiệp Khác

ĐĂNG KÝ

Gửi thông tin thành công, Easybooks sẽ liên hệ sớm nhất đến với quý khách hàng!

Trên đây, EasyBooks đã giúp bạn tìm hiểu “Doanh thu, chi phí kế toán theo Thông tư 99/2025/TT-BTC“. Hy vọng thông tin này hữu ích tới quý bạn đọc, từ đó nâng cao hiệu quả quản trị và phát triển bền vững.

———————————

EASYBOOKS – TỰ ĐỘNG HOÁ NGHIỆP VỤ KẾ TOÁN

• EasyBooks đáp ứng đầy đủ nghiệp vụ quản trị tài chính kế toán cho mọi doanh nghiệp theo thông tư 88/2021/TT-BTC,133/2016/TT-BTC và 200/2014/TT-BTC.
• Đưa ra cảnh báo cho kế toán khi hạch toán không hợp lệ, tồn quỹ âm – kho âm và không tuân thủ các nguyên tắc kế toán.
• Tất cả tính năng và hệ thống báo cáo của phần mềm được xây dựng dựa trên quy chuẩn chung của Bộ Tài chính.
• EasyBooks nâng cấp ứng dụng MIỄN PHÍ khi có thay đổi về chính sách kế toán, thuế, nghị định, thông tư.
• Đánh giá hiệu quả kinh doanh chi tiết và tối giản thao tác, giảm thời gian nhập liệu chứng từ cho kế toán.

Liên hệ để được tư vấn về phần mềm kế toán

Hotline mua hàng: 0869 425 631

Zalo mua hàng: Phần mềm kế toán Easybooks

Facebook: Phần mềm kế toán EasyBooks

Group trao đổi: Cộng đồng hỗ trợ Phần mềm kế toán EasyBooks – SOFTDREAMS

Trụ sở chính: Tầng 3, Tòa nhà ATS, Số 8 đường Phạm Hùng, Phường Yên Hòa, TP Hà Nội

Chi nhánh: Số H.54 đường Huỳnh Tấn Chùa, phường Đông Hưng Thuận, TP Hồ Chí Minh

Chia sẻ bài viết: