Bị Truy Thu Thuế Hộ Kinh Doanh, Phải Làm Sao? Hướng Dẫn Xử Lý Chi Tiết

Trong quá trình hoạt động, không ít hộ kinh doanh rơi vào tình huống bị truy thu thuế do kê khai sai hoặc chưa thực hiện đúng quy định. Đây là vấn đề nhạy cảm, có thể ảnh hưởng đến tài chính, uy tín và cả việc duy trì hoạt động kinh doanh. Vậy bị truy thu thuế hộ kinh doanh, phải làm sao để xử lý đúng và tránh vi phạm nặng hơn? Hãy cùng phần mềm kế toán EasyBooks tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Truy thu thuế hộ kinh doanh là gì?

Truy thu thuế là biện pháp được cơ quan thuế áp dụng khi phát hiện hộ kinh doanh kê khai chưa chính xác hoặc chưa hoàn thành đầy đủ nghĩa vụ thuế theo quy định. Đây là một bước cần thiết nhằm đảm bảo sự minh bạch, công bằng và tuân thủ trong công tác quản lý thu ngân sách nhà nước.

• Khái niệm: Hiểu một cách đơn giản, truy thu thuế là việc cơ quan thuế yêu cầu hộ kinh doanh nộp thêm phần thuế còn thiếu do sai sót, kê khai chưa đúng hoặc chưa thực hiện nghĩa vụ thuế theo đúng quy định pháp luật.
• Nguyên nhân dẫn đến truy thu: Có nhiều lý do khiến hộ kinh doanh bị truy thu, phổ biến nhất là khai doanh thu thấp hơn thực tế, không xuất hóa đơn, nộp thuế trễ hạn, hoặc vi phạm các quy định về quản lý và kê khai thuế.
• Hệ quả: Khi bị truy thu, ngoài việc phải hoàn nộp phần thuế còn thiếu, hộ kinh doanh còn có thể bị tính tiền phạt chậm nộp và xử phạt hành chính tùy theo mức độ sai phạm.

Do đó, việc nắm rõ quy định về truy thu thuế không chỉ giúp hộ kinh doanh phòng tránh rủi ro vi phạm, mà còn bảo vệ quyền l ợi hợp pháp trong quá trình thực hiện nghĩa vụ tài chính với cơ quan thuế.

2. Nguyên nhân khiến hộ kinh doanh bị truy thu thuế

Theo Luật Quản lý thuế 2019 và Nghị định 125/2020/NĐ-CP, hộ kinh doanh có thể bị truy thu thuế trong các trường hợp sau, ngay cả khi đã hết thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính:

• Nộp thiếu thuế: Số tiền thuế thực tế nộp thấp hơn số tiền phải nộp.
• Miễn, giảm, hoàn thuế sai: Nhận ưu đãi thuế cao hơn mức quy định.
• Trốn thuế: Cố ý không kê khai hoặc kê khai sai để giảm nghĩa vụ thuế.
• Chậm nộp thuế: Không nộp đúng hạn theo quy định.

Dù không bị phạt hành chính do hết thời hiệu, hộ kinh doanh vẫn phải nộp đủ số thuế thiếu, kèm theo tiền chậm nộp (nếu có). Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kê khai thuế chính xác và kịp thời.

Xem thêm: Kế Toán Hộ Kinh Doanh Cá Thể: Hướng Dẫn Chi Tiết Từ A-Z

3. Quy trình truy thu thuế hộ kinh doanh

Khi phát hiện dấu hiệu vi phạm, cơ quan thuế sẽ tiến hành theo quy trình sau:

• Thông báo kiểm tra, thanh tra thuế – gửi văn bản yêu cầu hộ kinh doanh cung cấp hồ sơ, chứng từ.
• Tiến hành đối chiếu và xác minh doanh thu, chi phí, hóa đơn, sổ sách kế toán.
• Lập biên bản làm việc, nêu rõ sai phạm và số thuế chênh lệch.
• Ra quyết định truy thu thuế, kèm mức xử phạt (nếu có)..

4. Cách xử lý khi bị truy thu thuế hộ kinh doanh

Việc truy thu thuế được thực hiện theo Luật Quản lý thuế 2019, Nghị định 126/2020/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn liên quan. Trong đó, cơ quan thuế có quyền ra quyết định truy thu nếu phát hiện hộ kinh doanh kê khai không đúng thực tế hoặc trốn thuế.

Thời hiệu truy thu

• Trường hợp khai sai, khai thiếu không có dấu hiệu trốn thuế: thời hiệu truy thu là 05 năm.
• Trường hợp gian lận, trốn thuế có chủ đích: thời hiệu truy thu là 10 năm kể từ ngày phát hiện hành vi.
• Trường hợp không đăng ký kinh doanh mà vẫn hoạt động: có thể bị truy thu không giới hạn thời gian.

Quyền lợi của hộ kinh doanh khi bị truy thu

• Có quyền giải trình, cung cấp chứng cứ, chứng từ kế toán để bảo vệ mình.
• Có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện hành chính nếu cho rằng quyết định truy thu là sai.
• Có thể được xem xét miễn giảm tiền chậm nộp trong một số trường hợp bất khả kháng như thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh.

Trách nhiệm tài chính khi bị truy thu

• Ngoài số tiền thuế bị truy thu, hộ kinh doanh có thể bị:
• Phạt từ 10% – 300% số tiền trốn thuế tùy mức độ vi phạm.
• Tính lãi chậm nộp 0,03%/ngày trên tổng số tiền thuế còn nợ.
• Bị đình chỉ hoạt động nếu không hợp tác với cơ quan thuế.

Xem thêm: Cách Tính Thuế Hộ Kinh Doanh Nhỏ Lẻ 2025

5. Mức phạt khi hộ kinh doanh bị truy thu thuế

5.1. Quy định về việc khai thuế

Thời hạn kê khai thuế 

Về thời hạn nộp hồ sơ khai thuế: 

• Trường hợp kê khai theo tháng: chậm nhất là ngày thứ 20 của tháng tiếp theo tháng phát sinh nghĩa vụ thuế.
• Trường hợp kê khai theo quý: chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng đầu quý tiếp theo liền kề quý phát sinh nghĩa vụ thuế.

Về thời hạn nộp thuế:

• Chậm nhất là ngày cuối cùng của thời hạn nộp hồ sơ khai thuế
• Trường hợp khai bổ sung hồ sơ khai thuế, thời hạn nộp thuế là thời hạn nộp hồ sơ khai thuế của kỳ tính thuế có sai, sót.

Mức phạt với việc chậm kê khai thuế

Căn cứ theo Điều 13, Nghị định 125/2020/NĐ-CP quy định mức xử phạt hành vi vi phạm về thời hạn nộp hồ sơ khai thuế như sau:=> Như vậy, các tổ chức, cá nhân, hộ kinh doanh có phát sinh doanh thu từ bán hàng hóa dịch vụ trên các sàn thương mại điện tử nhưng không kê khai thuế theo quy định thì sẽ bị xử phạt về hành vi chậm kê khai thuế theo quy định trên. 

5.2. Quy định về hành vi chậm nộp tiền thuế

Căn cứ theo khoản 2, Điều 59, Luật quản lý thuế năm 2019 quy định mức tính tiền chậm nộp và thời gian tính tiền chậm nộp được quy định như sau: 

“Mức tính tiền chậm nộp bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền thuế chậm nộp;

 Thời gian tính tiền chậm nộp được tính liên tục kể từ ngày tiếp theo ngày phát sinh tiền chậm nộp quy định tại khoản 1 Điều này đến ngày liền kề trước ngày số tiền nợ thuế, tiền thu hồi hoàn thuế, tiền thuế tăng thêm, tiền thuế ấn định, tiền thuế chậm chuyển đã nộp vào ngân sách nhà nước.”

⇒ Như vậy, nếu cá nhân, hộ kinh doanh chậm thực hiện nộp thuế thì sẽ bị tính tiền chậm nộp là 0,03%/ngày.

5.3. Mức phạt với việc chậm nộp tiền phạt

• Thời hạn nộp tiền phạt 

Thời hạn nộp tiền phạt được ghi rõ trong Quyết định về việc xử phạt vi phạm hành chính về thuế.

• Mức phạt với việc chậm nộp tiền phạt

Căn cứ theo Điều 42, Nghị định 125/2020/NĐ-CP quy định tổ chức, cá nhân chậm nộp tiền phạt vi phạm thì bị tính tiền chậm nộp tiền phạt theo mức 0,05%/ngày tính trên số tiền phạt chậm nộp.

Số ngày chậm nộp tiền phạt bao gồm cả ngày lễ, ngày nghỉ theo chế độ quy định và được tính từ ngày kế tiếp ngày hết thời hạn nộp tiền phạt đến ngày liền kề trước ngày tổ chức, cá nhân nộp tiền phạt vào ngân sách nhà nước.

Trong trường hợp tổ chức, cá nhân không tự giác nộp tiền phạt, tiền chậm nộp tiền phạt vào ngân sách nhà nước thì cơ quan thuế quản lý trực tiếp tổ chức, cá nhân đó có trách nhiệm thông báo, đôn đốc tổ chức, cá nhân nộp tiền phạt, tiền chậm nộp tiền phạt theo quy định.

Xem thêm: Phần Mềm Kế Toán Cho Hộ Kinh Doanh: Có Thực Sự Cần Thiết?

6. Cách hạn chế và phòng tránh bị truy thu thuế 

Phòng tránh truy thu không chỉ là tuân thủ pháp luật, mà còn là cách duy trì sự ổn định lâu dài trong kinh doanh. Hộ kinh doanh nên lưu ý các biện pháp sau:

Kê khai thuế trung thực, đúng thời hạn

• Không được giấu doanh thu, kê khai thấp để giảm thuế.
• Kê khai và nộp đầy đủ thuế GTGT, TNCN, thuế môn bài theo lịch của cơ quan thuế.

Lưu trữ đầy đủ chứng từ, hóa đơn

• Ghi chép sổ sách kế toán, bảng kê thu – chi rõ ràng.
• Lưu giữ hóa đơn đầu vào – đầu ra đầy đủ để chứng minh tính hợp pháp doanh thu.

Cập nhật thay đổi kịp thời

• Nếu có thay đổi ngành nghề, địa chỉ, quy mô kinh doanh, cần thông báo với cơ quan thuế.
• Trong trường hợp tạm ngừng kinh doanh, cần đăng ký ngừng hoạt động để tránh phát sinh thuế và truy thu.

Rà soát định kỳ tình trạng thuế

• Kiểm tra thường xuyên mã số thuế, nghĩa vụ thuế trên tracuunnt.gdt.gov.vn.
• Chủ động đối chiếu số liệu kê khai và số liệu thực tế để điều chỉnh sớm nếu có sai lệch.

Tư vấn thuế định kỳ với chuyên gia

• Nên hợp tác với đơn vị kế toán – pháp lý chuyên nghiệp để được cảnh báo rủi ro.
• Trường hợp bị mời làm việc, nên có luật sư hoặc đại diện hợp pháp đi cùng để đảm bảo quyền lợi.

Xem ngay: Top 8+ Phần Mềm Kế Toán Cho Hộ Kinh Doanh Tốt Nhất 2025

Đăng ký dùng thử phần mềm kế toán hộ kinh doanh EasyBooks ngay hôm nay để trải nghiệm cách quản lý sổ sách, thuế và hóa đơn dễ dàng – đúng chuẩn quy định mới dành cho hộ kinh doanh.

ĐĂNG KÝ NHẬN TƯ VẤN VÀ DÙNG THỬ MIỄN PHÍ

Chọn sản phẩm quan tâm * Phần mềm kế toán doanh nghiệp Phần mềm kế toán dịch vụ Phần mềm kế toán hộ kinh doanh Phần mềm kế toán hành chính sự nghiệp Khác

ĐĂNG KÝ

Gửi thông tin thành công, Easybooks sẽ liên hệ sớm nhất đến với quý khách hàng!

Trên đây, EasyBooks đã giúp bạn tìm hiểu “Bị truy thu thuế hộ kinh doanh, phải làm sao“. Hy vọng thông tin này hữu ích tới quý bạn đọc, từ đó nâng cao hiệu quả quản trị và phát triển bền vững.

———————————

EASYBOOKS – TỰ ĐỘNG HOÁ NGHIỆP VỤ KẾ TOÁN

• EasyBooks đáp ứng đầy đủ nghiệp vụ quản trị tài chính kế toán cho mọi doanh nghiệp theo thông tư 88/2021/TT-BTC,133/2016/TT-BTC và 200/2014/TT-BTC.
• Đưa ra cảnh báo cho kế toán khi hạch toán không hợp lệ, tồn quỹ âm – kho âm và không tuân thủ các nguyên tắc kế toán.
• Tất cả tính năng và hệ thống báo cáo của phần mềm được xây dựng dựa trên quy chuẩn chung của Bộ Tài chính.
• EasyBooks nâng cấp ứng dụng MIỄN PHÍ khi có thay đổi về chính sách kế toán, thuế, nghị định, thông tư.
• Đánh giá hiệu quả kinh doanh chi tiết và tối giản thao tác, giảm thời gian nhập liệu chứng từ cho kế toán.

Liên hệ để được tư vấn về phần mềm kế toán

Hotline mua hàng: 0869 425 631

Zalo mua hàng: Phần mềm kế toán Easybooks

Facebook: Phần mềm kế toán EasyBooks

Group trao đổi: Cộng đồng hỗ trợ Phần mềm kế toán EasyBooks – SOFTDREAMS

Trụ sở chính: Tầng 3, Tòa nhà ATS, Số 8 đường Phạm Hùng, Phường Yên Hòa, TP Hà Nội

Chi nhánh: Số H.54 đường Huỳnh Tấn Chùa, phường Đông Hưng Thuận, TP Hồ Chí Minh

Chia sẻ bài viết: