Giá gốc là giá trị được ghi nhận ban đầu của nợ phải trả hay tài sản. Vậy chi tiết nguyên tắc giá gốc trong kế toán là gì? Công thức tính giá gốc và các chi phí liên quan ra sao? Một số lưu ý khi sử dụng nguyên tắc giá gốc? So sánh về nguyên tắc giá gốc và giá thị trường? Mời quý bạn đọc cùng Phần mềm kế toán Online EasyBooks tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!

1. Giá gốc là gì? Nguyên tắc giá gốc là gì?

* Giá gốc là giá trị được ghi nhận ban đầu của nợ phải trả hay tài sản. Trong đó, giá gốc của tài sản bao gồm chi phí mua, lắp ráp, chế biến, bốc xếp, vận chuyển và các chi phí liên quan khác theo quy định tại pháp luật Việt Nam cho đến khi đưa tài sản vào trạng thái sẵn sàng sử dụng.

* Nguyên tắc giá gốc là gì?

Theo nguyên tắc giá gốc (tên tiếng Anh: Historical Cost Principle; tên gọi khác: nguyên tắc giá phí), tài sản được ghi nhận dựa trên giá gốc. Giá gốc của tài sản xác định nhờ vào số tiền đã trả, phải trả hoặc theo giá trị hợp lý tại thời điểm ghi nhận tài sản.

Vì vậy, các đối tượng kế toán mà đặc biệt là tài sản sẽ được ghi nhận dựa vào giá gốc ban đầu và không liên quan đến giá trị thị trường của chúng. Có thể nói, nguyên tắc giá phí không quan tâm đến giá trị hợp lý hay giá trị thị trường. Đồng thời, Historical Cost Principle cũng không đánh giá lại giá trị của tài sản.

Các doanh nghiệp thường sử dụng tài sản cho hoạt động sản xuất kinh doanh trong phạm vi nội bộ chứ không dùng cho mục đích mua bán tài sản. Do đó, việc đánh giá giá trị tài sản theo giá trị thị trường dù có tăng hay giảm so với giá gốc cũng không thể làm ảnh hưởng tới lợi ích kinh tế của tổ chức.

Nhìn chung, mục đích cuối cùng mà nguyên tắc giá phí hướng đến chính là nhằm đảm bảo bộ phận kế toán tại doanh nghiệp sẽ không phóng đại giá trị của đối tượng kế toán, giúp đảm bảo tối đa độ tin cậy trong thông tin.

>>>>>> Tìm hiểu thêm: Hạch Toán Tài Sản Cố Định Theo Thông Tư 200

2. Công thức tính giá gốc và các chi phí liên quan

Giá gốc được tính theo công thức sau:

Giá gốc = Giá mua sản phẩm theo hóa đơn + Thuế (không bao gồm thuế được hoàn lại) + Chi phí liên quan trực tiếp đến việc đưa tài sản vào trạng thái sẵn sàng sử dụng – Chiết khấu, giảm giá (nếu có)

Trong đó:

Các chi phí liên quan trực tiếp phải chi ra tính đến thời điểm đưa tài sản vào trạng thái sẵn sàng sử dụng:

• Chi phí chuẩn bị mặt bằng;
• Chi phí vận chuyển và bốc xếp ban đầu;
• Chi phí lắp đặt, chạy thử (trừ (-) các khoản thu hồi về sản phẩm, phế liệu do chạy thử);
• Chi phí nâng cấp;
• Lệ phí trước bạ (với ô tô);
• Chi phí chuyên gia và các chi phí liên quan trực tiếp khác

>>>>>> Có thể bạn quan tâm: Thuế TNDN Hoãn Lại Là Gì?

3. Nguyên tắc giá gốc trong kế toán

Theo VAS số 1 – Chuẩn mực chung, nội dung của nguyên tắc giá gốc được quy định cụ thể như sau:

• Tài sản phải được ghi nhận dựa trên giá gốc;
• Giá gốc của tài sản được xác định bằng: giá trị thực tế của tài sản tại thời điểm ghi nhận (nếu chưa xác định được giá trị), số tiền đã trả hoặc phải trả;
• Giá gốc của tài sản là cố định và không thay đổi (trừ một số quy định cụ thể khác).

Theo nguyên tắc giá gốc, khi có các giao dịch kinh tế liên quan đến mua tài sản cố định, công cụ dụng cụ, nguyên liệu, vật liệu,… giá trị của chúng được xác định theo giá gốc, không dựa trên giá trị thị trường, tính từ thời điểm mua và bao gồm các chi phí liên quan để đưa chúng vào sử dụng (không bao gồm thuế GTGT). Lưu ý rằng, nguyên tắc này chỉ áp dụng cho việc ghi nhận giá trị các tài sản khi mua và không liên quan đến giá trị thị trường của chúng.

>>>>> Xem ngay: Sổ Kế Toán Có Bắt Buộc Mở Vào Đầu Kỳ Kế Toán Năm Không?

4. Một số lưu ý khi sử dụng nguyên tắc giá gốc 

4.1 Nguyên tắc giá gốc đánh giá không chính xác giá trị của tài sản doanh nghiệp

Do tài sản được ghi nhận theo giá gốc tại thời điểm mua nên sẽ có sự chênh lệch so với giá thị trường tại thời điểm ghi nhận sổ sách. Điều này có thể dẫn đến sự nhầm lẫn hoặc đánh giá không chính xác về tiềm năng của tài sản nếu chỉ dựa trên thông tin ghi trên sổ sách kế toán.

Một giải pháp cho vấn đề này là trong quá trình tồn tại, các tài sản thường được đánh giá lại để phù hợp với giá trị trao đổi trên thị trường. Điều này giúp cập nhật thông tin và đánh giá lại giá trị thực tế của tài sản, từ đó cung cấp thông tin chính xác hơn về tiềm năng của tài sản cho các bên liên quan.

4.2 Nguyên tắc giá gốc áp dụng với nguyên tắc khác

Trong trường hợp doanh nghiệp phá sản, nguyên tắc giá gốc sẽ cần kết hợp linh hoạt với nguyên tắc hoạt động liên tục để đánh giá lại tài sản cho phù hợp với giá trị thực tế trên thị trường. Trong trường hợp doanh nghiệp phá sản và không hoạt động nữa, tài sản sẽ được sử dụng để trả nợ cho các chủ nợ. Lúc này, tài sản cần được đánh giá lại theo giá trị hợp lý và phù hợp với tình huống hiện tại. Điều này cho thấy, trong các tình huống đặc biệt như phá sản, nguyên tắc giá gốc sẽ không áp dụng một cách tuyệt đối và cần kết hợp với các quy định và nguyên tắc kế toán khác để đảm bảo tính linh hoạt và đáp ứng đúng tình huống cụ thể của doanh nghiệp.

4.3. Tránh mắc phải sai phạm khi xác định giá gốc của tài sản

Việc xác định chính xác giá gốc của tài sản là một yếu tố quan trọng cần lưu ý và đồng thời là một sai phạm mà kế toán doanh nghiệp có thể mắc phải. Trong quá trình xác định giá gốc của tài sản, nhiều kế toán doanh nghiệp ghi nhận các chi phí liên quan trực tiếp đến việc đưa tài sản vào trạng thái sẵn sàng sử dụng là chi phí và ghi sổ vào tài khoản chi phí liên quan. Tuy nhiên, thực tế là các chi phí liên quan trực tiếp này thuộc về nguyên giá của tài sản theo công thức đã được nêu tại phần 2.

>>>>> Tìm hiểu thêm: Cơ Quan Quản Lý Thuế Là Gì? Quyền Hạn Của Cơ Quan Quản Lý Thuế

5. So sánh về nguyên tắc giá gốc và giá thị trường

Nguyên giá và giá thị trường hợp lý là hai khái niệm quan trọng trong kế toán, được sử dụng để định giá tài sản và nợ phải trả.

Nguyên giá là giá trị tiền hoặc tương đương tiền mà một doanh nghiệp đã trả để mua một tài sản. Giá trị này được ghi nhận trên báo cáo tài chính của doanh nghiệp và không thay đổi theo thời gian, ngay cả khi giá trị thị trường của tài sản đó tăng hoặc giảm.

Giá thị trường là giá trị mà một tài sản có thể được bán trong một giao dịch bình thường giữa những người tham gia thị trường có đầy đủ thông tin và ý chí. Giá trị này có thể thay đổi theo thời gian, phản ánh các điều kiện thị trường hiện tại.

Ví dụ: Một doanh nghiệp mua một khu đất với giá 100 triệu đồng vào năm 2022. Nếu giá trị thị trường của khu đất này vào năm 2024 tăng lên 200 triệu đồng, thì giá trị thị trường hợp lý là 200 triệu đồng. Tuy nhiên, nguyên giá của khu đất này vẫn là 100 triệu đồng.

>>>>> Quý Anh/ Chị quan tâm có thể đăng ký nhận tư vấn & trải nghiệm MIỄN PHÍ Phần mềm Kế toán EasyBooks ngay tại đây nhé: http://dangkydemo.easybooks.vn/

Trên đây, EasyBooks đã giúp bạn tìm hiểu “Nguyên tắc giá gốc trong kế toán“. Hy vọng thông tin này hữu ích tới quý bạn đọc.

Mọi thắc mắc xin vui lòng liên hệ tới Phần mềm kế toán Online EasyBooks qua số hotline: 1900 57 57 54. Đội ngũ nhân viên của SoftDreams luôn hân hạnh được phục vụ Quý khách hàng.  

———————————

EASYBOOKS – ĐƠN GIẢN HÓA CÔNG TÁC KẾ TOÁN

• EasyBooks đáp ứng đầy đủ nghiệp vụ quản trị tài chính kế toán cho mọi doanh nghiệp theo thông tư 200/2014/TT-BTC và 133/2016/TT-BTC.
• Đưa ra cảnh báo cho kế toán khi hạch toán không hợp lệ, tồn quỹ âm – kho âm và không tuân thủ các nguyên tắc kế toán.
• Tất cả tính năng và hệ thống báo cáo của phần mềm được xây dựng dựa trên quy chuẩn chung của Bộ Tài chính.
• EasyBooks nâng cấp ứng dụng MIỄN PHÍ khi có thay đổi về chính sách kế toán, thuế, nghị định, thông tư.
• Đánh giá hiệu quả kinh doanh chi tiết và tối giản thao tác, giảm thời gian nhập liệu chứng từ cho kế toán.

____________________

Phim ngắn giới thiệu Công ty SoftDreams và Phần mềm kế toán EasyBooks

Liên hệ để được tư vấn về phần mềm kế toán

Hotline: 1900 57 57 54.

Email: contact@softdreams.vn

Facebook: Phần mềm kế toán EasyBooks

Group trao đổi: Cộng đồng hỗ trợ Phần mềm kế toán EasyBooks – SOFTDREAMS

Địa chỉ: Nhà khách ATS, số 8 Phạm Hùng, Mễ Trì, Nam Từ Liêm, Hà Nội.