Kiểm Toán Nhà Nước Là Gì? Quyền Hạn, Vai Trò Và Chức Năng Của Kiểm Toán Nhà Nước
Kiểm toán nhà nước là loại hình kiểm toán không thể thiếu đối với mỗi quốc gia, kiểm toán nhà nước luôn là mối quan tâm hàng đầu của người dân, không chỉ phản ánh tình trạng sử dụng ngân sách, tài sản công mà còn thể hiện lợi ích chung cho toàn xã hội. Vậy Kiểm toán nhà nước là gì? Quyền hạn, vai trò và chức năng của kiểm toán nhà nước ra sao? Hãy cùng Phần mềm kế toán EasyBooks tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé.
1. Kiểm toán nhà nước là gì?
Kiểm toán Nhà nước là hoạt động kiểm toán được thực hiện bởi các công chức của cơ quan chức năng Nhà nước, nhằm mục đích kiểm toán tình hình tuân thủ của doanh nghiệp. Cụ thể, các cơ quan này sẽ kiểm tra và xác nhận tính đúng đắn, hợp pháp của các sổ sách, chứng từ và số liệu kế toán của các đơn vị sự nghiệp, cơ quan nhà nước hay các tổ chức xã hội đang sử dụng ngân sách nhà nước.
Tại Việt Nam, kiểm toán Nhà nước Việt Nam là cơ quan do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân thủ theo pháp luật, thực hiện kiểm toán việc sử dụng và quản lý tài chính, tài sản công, giúp vấn đề tài chính của nhà nước được minh bạch, hạn chế tham nhũng.
Trình dự án luật, dự án pháp lệnh, dự thảo nghị quyết trước Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội theo quy định của pháp luật.
Yêu cầu đơn vị được kiểm toán và tổ chức, cá nhân có liên quan cung cấp đầy đủ, chính xác, kịp thời thông tin, tài liệu phục vụ cho việc kiểm toán.
Yêu cầu đơn vị được kiểm toán thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán của Kiểm toán nhà nước đối với sai phạm trong báo cáo tài chính và sai phạm trong việc chấp hành pháp luật; kiến nghị thực hiện biện pháp khắc phục yếu kém trong hoạt động của đơn vị do Kiểm toán nhà nước phát hiện.
Kiến nghị cơ quan, người có thẩm quyền yêu cầu đơn vị được kiểm toán thực hiện đầy đủ, kịp thời các kết luận, kiến nghị kiểm toán về sai phạm trong báo cáo tài chính và sai phạm trong việc chấp hành pháp luật; đề nghị xử lý theo quy định của pháp luật những trường hợp không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ, kịp thời kết luận, kiến nghị kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
Kiến nghị cơ quan, người có thẩm quyền xử lý những vi phạm pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân đã được làm rõ thông qua hoạt động kiểm toán
Đề nghị cơ quan, người có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân có hành vi cản trở hoạt động kiểm toán của Kiểm toán nhà nước hoặc cung cấp thông tin, tài liệu sai sự thật cho Kiểm toán nhà nước và Kiểm toán viên nhà nước.
Trưng cầu giám định chuyên môn khi cần thiết.
Được ủy thác hoặc thuê doanh nghiệp kiểm toán thực hiện kiểm toán cơ quan, tổ chức quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công; Kiểm toán nhà nước chịu trách nhiệm về tính trung thực của số liệu, tài liệu và kết luận, kiến nghị kiểm toán do doanh nghiệp kiểm toán thực hiện.
Kiến nghị Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và cơ quan khác của Nhà nước sửa đổi, bổ sung các cơ chế, chính sách và pháp luật.
Chức năng của kiểm toán nhà nước được quy định tại các điều luật cụ thể. Căn cứ theo quy định tại Luật Kiểm toán Nhà nước 2015 thì đối với việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công, Kiểm toán nhà nước có những chức năng như sau:
Quán triệt quan điểm của Đảng, với hệ thống quy định pháp lý về Kiểm toán Nhà nước ngày một đồng bộ, hoàn thiện, đã tạo cơ sở vững chắc để Kiểm toán Nhà nước tổ chức hoạt động kiểm toán hiệu lực, hiệu quả; góp phần nâng cao tính công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công; là công cụ hữu hiệu của Đảng, Nhà nước trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí và tiêu cực. Vai trò của Kiểm toán Nhà nước được thể hiện trong thực tiễn qua các nội dung chủ yếu sau:
Thứ nhất, Kiểm toán Nhà nước hoạt động với chức năng đánh giá, xác nhận, kết luận và kiến nghị đối với việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công. Điều 4 Luật Kiểm toán nhà nước năm 2015 nêu rõ, đối tượng kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước là việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công và các hoạt động có liên quan đến việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công của đơn vị được kiểm toán.
Thứ hai, thông qua việc đánh giá tính tuân thủ pháp luật trong chấp hành các quy định về quản lý tài chính, tài sản công của các đơn vị được kiểm toán, Kiểm toán Nhà nước phát hiện những hiện tượng, dấu hiệu tham ô, lãng phí, không tuân thủ pháp luật trong quản lý kinh tế, tài chính, sử dụng kém hiệu quả các nguồn lực tài chính, tài sản… Trên cơ sở đó, KTNN kiến nghị với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền kịp thời ngăn chặn và xử lý các hành vi tham nhũng, tiêu cực theo quy định của pháp luật
Thứ ba, thông qua hoạt động kiểm toán, phát hiện các quy định trái pháp luật, mâu thuẫn, chồng chéo, hết hiệu lực hoặc không còn phù hợp với thực tiễn, từ đó kiến nghị cơ quan chức năng sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ văn bản và các giải pháp nhằm hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật, góp phần ngăn chặn các hành vi lợi dụng quyền lực, lách luật, dẫn đến tham nhũng, lãng phí.
Thứ tư, Kiểm toán Nhà nước là công cụ phục vụ giúp minh bạch về quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công thông qua công khai kết quả kiểm toán báo cáo tài chính và việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công của các tổ chức, các cấp ngân sách
Tóm lại, có thể nói Kiểm toán Nhà nước là một thiết chế độc lập trong hệ thống liêm chính quốc gia, có vai trò quan trọng trong kiểm tra, kiểm soát việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công; thực hiện kiểm toán góp phần nâng cao tính công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công; là công cụ hữu hiệu của Đảng, Nhà nước trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí và tiêu cực.
Trên đây, EasyBooks đã giúp bạn tìm hiểu về Kiểm toán Nhà nước là gì? Quyền hạn, vai trò và chức năng của kiểm toán nhà nước. Hy vọng thông tin này hữu ích tới quý bạn đọc.
Mọi thắc mắc xin vui lòng liên hệ tới Phần mềm kế toán EasyBooks qua số hotline: 1900 57 57 54. Đội ngũ nhân viên của SoftDreams luôn hân hạnh được phục vụ Quý khách hàng.
