Những Điều Cần Biết Về Kế Toán Tài Chính Doanh Nghiệp

Kế toán tài chính doanh nghiệp là một trong những bộ phận quan trọng nhất trong mỗi doanh nghiệp, đóng vai trò cốt lõi trong việc quản lý, phân tích và cung cấp thông tin tài chính chính xác, minh bạch. Bài viết này, cùng EasyBooks tìm hiểu chi tiết về kế toán tài chính, vai trò, nhiệm vụ, các nguyên tắc quan trọng và câu trả lời cho những thắc mắc phổ biến.

1. Kế toán tài chính là gì?

Kế toán tài chính (Financial Accounting) là quá trình thu thập, phân tích, đánh giá và cung cấp dữ liệu kinh tế để lập báo cáo tài chính, phục vụ nhu cầu sử dụng của các bên liên quan như ban lãnh đạo, cổ đông, đối tác hoặc cơ quan quản lý nhà nước.

Kế toán tài chính trong doanh nghiệp không chỉ phản ánh tình trạng tài sản, công nợ mà còn theo dõi sự biến động của dòng tiền và vốn. Trong một tổ chức, bộ phận kế toán tài chính thường được chia thành kế toán tổng hợp và kế toán số liệu, với nhiệm vụ được phân công rõ ràng nhằm đảm bảo hiệu quả và minh bạch.

2. Vai trò của kế toán tài chính trong doanh nghiệp

Kế toán tài chính doanh nghiệp đóng vai trò không thể thiếu trong việc đảm bảo sự ổn định và phát triển của công ty. Những vai trò chính của bộ phận này thường bao gồm:

• Cung cấp thông tin tài chính chính xác: Đảm bảo các báo cáo tài chính khách quan, tuân thủ chuẩn mực kế toán, hỗ trợ ban lãnh đạo và đối tác trong việc ra quyết định.
• Đánh giá tình hình kinh doanh: Lập báo cáo tài chính định kỳ, giúp lãnh đạo phân tích hiệu quả hoạt động và xây dựng chiến lược phù hợp.
• Tối ưu chi phí: Hỗ trợ cắt giảm các khoản chi không cần thiết, quản lý rủi ro tài chính và bảo hiểm.
• Tham mưu tài chính: Hỗ trợ điều hòa dòng tiền, xử lý tranh chấp, tham mưu trong các hoạt động vay vốn ngân hàng và đầu tư.

Tìm hiểu thêm: 6 Lợi Ích Lớn Khi Doanh Nghiệp Ứng Dụng Kế Toán Quản Trị

3. Nhiệm vụ chính của bộ phận kế toán tài chính

Bộ phận kế toán tài chính doanh nghiệp đảm nhận nhiều nhiệm vụ quan trọng như là:

Khoản phải thu

• Lập hóa đơn, chứng từ liên quan đến bán hàng và cung cấp dịch vụ.
• Đảm bảo ghi chép chính xác và thu hồi các khoản thanh toán đúng hạn, đồng thời theo dõi các tài khoản quá hạn.

Khoản phải trả

• Kiểm tra hóa đơn nhà cung cấp, xác minh tính chính xác của số liệu và thanh toán đúng hạn.
• Đảm bảo khớp giữa hóa đơn và đơn đặt hàng hoặc hợp đồng.

Kiểm soát tài chính

• Xem xét báo cáo tài chính để đảm bảo tính minh bạch, tuân thủ pháp luật và phát hiện rủi ro tài chính.
• Hỗ trợ doanh nghiệp đưa ra các quyết định kinh doanh hợp lý.

Phân tích tài chính

• Phân tích báo cáo thu nhập, bảng cân đối kế toán, ngân sách để đánh giá tình hình tài chính.
• Sử dụng các kỹ thuật phân tích (theo chiều ngang, chiều dọc, tỷ lệ) để so sánh hiệu suất giữa các kỳ.

Thuế và luật định

• Đảm bảo nộp thuế đúng hạn, chính xác và cập nhật các quy định mới về thuế.
• Kiểm tra thường xuyên để tránh vi phạm pháp luật.

Lập ngân sách

• Dự báo doanh thu, chi phí và lập ngân sách chi tiết để phân bổ nguồn lực hiệu quả.

Phòng chống gian lận

• Theo dõi quy trình nội bộ để phát hiện dấu hiệu gian lận hoặc sử dụng sai mục đích tài chính.
• Xây dựng và kiểm tra các quy trình kiểm soát nội bộ để giảm thiểu rủi ro.

Xem ngay: Top 12+ Phần Mềm Kế Toán Quản Trị Tốt Nhất 2025 Cho Doanh Nghiệp

4. Các báo cáo kế toán tài chính phải thực hiện

Theo Điều 110 Thông tư 200/2014/TT-BTC, các doanh nghiệp cần nộp báo cáo tài chính (BCTC) đến các cơ quan liên quan như sau

Điều 110. Nơi nhận Báo cáo tài chính

Đối với các doanh nghiệp Nhà nước đóng trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải lập và nộp Báo cáo tài chính cho Sở Tài chính tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Đối với doanh nghiệp Nhà nước Trung ương còn phải nộp Báo cáo tài chính cho Bộ Tài chính (Cục Tài chính doanh nghiệp).

– Đối với các loại doanh nghiệp Nhà nước như: Ngân hàng thương mại, công ty xổ số kiến thiết, tổ chức tín dụng, doanh nghiệp bảo hiểm, công ty kinh doanh chứng khoán phải nộp Báo cáo tài chính cho Bộ Tài chính (Vụ Tài chính ngân hàng hoặc Cục Quản lý giám sát bảo hiểm).

– Các công ty kinh doanh chứng khoán và công ty đại chúng phải nộp Báo cáo tài chính cho Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước và Sở Giao dịch chứng khoán.

Các doanh nghiệp phải gửi Báo cáo tài chính cho cơ quan thuế trực tiếp quản lý thuế tại địa phương. Đối với các Tổng công ty Nhà nước còn phải nộp Báo cáo tài chính cho Bộ Tài chính (Tổng cục Thuế).

Doanh nghiệp có đơn vị kế toán cấp trên phải nộp Báo cáo tài chính cho đơn vị kế toán cấp trên theo quy định của đơn vị kế toán cấp trên.

Đối với các doanh nghiệp mà pháp luật quy định phải kiểm toán Báo cáo tài chính thì phải kiểm toán trước khi nộp Báo cáo tài chính theo quy định. Báo cáo tài chính của các doanh nghiệp đã thực hiện kiểm toán phải đính kèm báo cáo kiểm toán vào Báo cáo tài chính khi nộp cho các cơ quan quản lý Nhà nước và doanh nghiệp cấp trên.

Cơ quan tài chính mà doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) phải nộp Báo cáo tài chính là Sở Tài chính các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi doanh nghiệp đăng ký trụ sở kinh doanh chính.

Đối với các doanh nghiệp Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ, ngoài các cơ quan nơi doanh nghiệp phải nộp Báo cáo tài chính theo quy định trên, doanh nghiệp còn phải nộp Báo cáo tài chính cho các cơ quan, tổ chức được phân công, phân cấp thực hiện quyền của chủ sở hữu theo Nghị định số 99/2012/NĐ-CP và các văn bản sửa đổi, bổ sung, thay thế.

Các doanh nghiệp (kể cả các doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài) có trụ sở nằm trong khu chế xuất, khu công nghiệp, khu công nghệ cao còn phải nộp Báo cáo tài chính năm cho Ban quản lý khu chế xuất, khu công nghiệp, khu công nghệ cao nếu được yêu cầu.

Đăng ký dùng thử miễn phí phần mềm kế toán EasyBooks để quản lý kế toán tài chính chính xác, nhanh chóng và tuân thủ đúng chuẩn

Đăng ký dùng thử miễn phí!

Chọn sản phẩm quan tâm * Phần mềm kế toán doanh nghiệp Phần mềm kế toán dịch vụ Phần mềm kế toán hộ kinh doanh Khác

HOÀN TẤT ĐĂNG KÝ

Gửi thông tin thành công, Easybooks sẽ liên hệ sớm nhất đến với quý khách hàng!

5. Những nguyên tắc quan trọng khi làm kế toán tài chính

Kế toán tài chính doanh nghiệp phải tuân thủ 7 nguyên tắc cơ bản sau:

• Nguyên tắc giá gốc

Tài sản được ghi nhận theo giá trị tại thời điểm mua, không phụ thuộc vào biến động thị trường. Ví dụ: Một chiếc xe tải mua với giá 5 tỷ đồng, chi phí lắp đặt 50 triệu đồng, giá gốc được ghi nhận là 5,05 tỷ đồng, bất kể giá thị trường sau đó tăng lên 5,5 tỷ đồng.

• Nguyên tắc phù hợp

Doanh thu và chi phí phải được ghi nhận tương ứng. Ví dụ: Chi phí công cụ dụng cụ sử dụng trong 2 kỳ được phân bổ đều, mỗi kỳ ghi nhận 50% giá trị.

• Nguyên tắc nhất quán

Phương pháp kế toán phải được áp dụng thống nhất giữa các kỳ. Nếu có thay đổi, cần giải trình rõ ràng trong thuyết minh BCTC.

• Nguyên tắc thận trọng

Yêu cầu lập dự phòng cho các rủi ro tiềm ẩn, không đánh giá quá cao tài sản hoặc quá thấp chi phí. Ví dụ: Trích trước chi phí bảo hành sản phẩm dù chưa phát sinh.

• Nguyên tắc trọng yếu

Chỉ ghi nhận các thông tin có ảnh hưởng đáng kể đến quyết định kinh tế. Các khoản mục không trọng yếu có thể được gộp chung để đơn giản hóa báo cáo.

• Nguyên tắc cơ sở dồn tích

Ghi nhận nghiệp vụ kinh tế tại thời điểm phát sinh, không phụ thuộc vào thời điểm thu/chi tiền thực tế.

• Nguyên tắc hoạt động liên tục

Giả định doanh nghiệp hoạt động liên tục, tài sản được ghi nhận theo giá gốc, không theo giá thị trường, trừ khi doanh nghiệp giải thể hoặc phá sản.

Tìm hiểu thêm: Chi Tiết Các Bước Lập Báo Cáo Tài Chính

6. Câu hỏi thường gặp về kế toán tài chính

Những câu hỏi này được nhiều người đặt ra khi nhắc đến kế toán tài chính trong doanh nghiệp. 

Kế toán tài chính có bắt buộc không?

Có. Kế toán tài chính trong doanh nghiệp là bắt buộc theo luật định. Sổ sách và báo cáo tài chính phải tuân thủ các quy định thống nhất, nếu không sẽ không được chấp nhận.

Có thể tự làm kế toán tài chính không?

Bạn có thể tự làm kế toán tài chính trong doanh nghiệp nếu có kiến thức về kế toán và thuế, đồng thời cập nhật các quy định mới. Việc sử dụng phần mềm kế toán như Easybooks có thể hỗ trợ tiết kiệm thời gian và đảm bảo độ chính xác.

Sự khác biệt giữa báo cáo tài chính và báo cáo thuế?

Sự khác biệt giữa hai loại báo cáo tài chính trong doanh nghiệp này như sau: 

• Báo cáo tài chính nội bộ: Phản ánh doanh thu, lợi nhuận thực tế, lập khi có nghiệp vụ phát sinh.
• Báo cáo thu: Doanh thu khớp với BCTC, lợi nhuận thường phải đạt tối thiểu 10-15% doanh thu, nộp trước ngày 30/3 năm sau.

Phần mềm nào tốt cho kế toán tài chính doanh nghiệp nhỏ?

EasyBooks là một phần mềm kế toán được thiết kế đặc biệt cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam, nổi bật với tính năng thân thiện, chi phí hợp lý và khả năng tuân thủ các quy định kế toán, thuế theo pháp luật Việt Nam. Công việc kế toán tài chính trong doanh nghiệp sẽ được đơn giản hóa nhờ vào các tính năng ưu việt như:

• Tự động ghi nhận các nghiệp vụ kế toán từ hóa đơn, chứng từ, giảm thiểu sai sót khi nhập liệu thủ công.
• Tích hợp với hệ thống hóa đơn điện tử, cho phép tạo, lưu trữ và quản lý hóa đơn theo quy định của Tổng cục Thuế.
• Tự động tạo các báo cáo tài chính như bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, tuân thủ Thông tư 200/2014/TT-BTC và Thông tư 133/2016/TT-BTC.
• Hỗ trợ kê khai thuế GTGT, TNDN, TNCN và nộp báo cáo thuế trực tuyến, đảm bảo đúng hạn và chính xác.
• Theo dõi công nợ khách hàng, nhà cung cấp, cảnh báo các khoản thanh toán quá hạn.
• Cung cấp biểu đồ, báo cáo trực quan để đánh giá hiệu quả kinh doanh, dòng tiền và xu hướng tài chính.
• Kết nối với các ngân hàng để tự động đồng bộ giao dịch, giảm thời gian đối chiếu số liệu.
• Có thể sử dụng trên máy tính, điện thoại hoặc máy tính bảng, hỗ trợ làm việc từ xa.

Kế toán tài chính trong doanh nghiệp không chỉ là công cụ quản lý tài chính mà còn là nền tảng giúp doanh nghiệp đưa ra các quyết định chiến lược đúng đắn. Việc nắm vững vai trò, nhiệm vụ và các nguyên tắc kế toán tài chính sẽ giúp doanh nghiệp vận hành hiệu quả, tuân thủ pháp luật và tối ưu hóa nguồn lực.

Tìm hiểu thêm: Những Lưu Ý Quan Trọng Về Báo Cáo Tài Chính 

Tham khảo ngay phần mềm kế toán quản trị EasyBooks và đừng bỏ lỡ những ưu đãi hấp dẫn đang chờ bạn

Trên đây, EasyBooks đã giúp bạn tìm hiểu “Những Điều Cần Biết Về Kế Toán Tài Chính Doanh Nghiệp“. Hy vọng thông tin này hữu ích tới quý bạn đọc.

Mọi thắc mắc xin vui lòng liên hệ tới Phần mềm kế toán Online EasyBooks qua số hotline: 0869 425 631. Đội ngũ nhân viên của EasyBooks luôn hân hạnh được phục vụ Quý khách hàng.  

———————————

EASYBOOKS – ĐƠN GIẢN HÓA CÔNG TÁC KẾ TOÁN

• EasyBooks đáp ứng đầy đủ nghiệp vụ quản trị tài chính kế toán cho mọi doanh nghiệp theo thông tư 88/2021/TT-BTC,133/2016/TT-BTC và 200/2014/TT-BTC.
• Đưa ra cảnh báo cho kế toán khi hạch toán không hợp lệ, tồn quỹ âm – kho âm và không tuân thủ các nguyên tắc kế toán.
• Tất cả tính năng và hệ thống báo cáo của phần mềm được xây dựng dựa trên quy chuẩn chung của Bộ Tài chính.
• EasyBooks nâng cấp ứng dụng MIỄN PHÍ khi có thay đổi về chính sách kế toán, thuế, nghị định, thông tư.
• Đánh giá hiệu quả kinh doanh chi tiết và tối giản thao tác, giảm thời gian nhập liệu chứng từ cho kế toán.

Liên hệ để được tư vấn về phần mềm kế toán

Hotline: 0869 425 631

Email: info@softdreams.vn

Facebook: Phần mềm kế toán EasyBooks

Group trao đổi: Cộng đồng hỗ trợ Phần mềm kế toán EasyBooks – SOFTDREAMS

Trụ sở chính: Tầng 3, Tòa nhà ATS, Số 8 đường Phạm Hùng, Phường Yên Hòa, TP Hà Nội

Chi nhánh: Số H.54 đường Huỳnh Tấn Chùa, phường Đông Hưng Thuận, TP Hồ Chí Minh