Hướng Dẫn Hạch Toán Chi Phí Không Được Trừ Sau Quyết Toán Thuế TNDN
8 Tháng 8, 2023 Trong quá trình quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), nắm bắt hướng dẫn hạch toán chi phí không được trừ sau quyết toán thuế TNDN là điều mà mọi kế toán viên cần nắm rõ để đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật và tối ưu hóa nghĩa vụ thuế. Những khoản chi phí này, nếu không được hạch toán chính xác, có thể dẫn đến sai sót trong báo cáo tài chính, gây rủi ro bị phạt hoặc truy thu thuế. Hãy cùng phần mềm kế toán doanh nghiệp EasyBook hiểu rõ hơn về chi phí này dưới đây.
Mục lục
- 1. Chi phí không được trừ sau quyết toán thuế TNDN là gì?
- 2. Cơ sở pháp lý
- 3. Hướng dẫn hạch toán chi phí không được trừ sau quyết toán thuế TNDN
- Trường hợp kế toán phát hiện chi phí không được trừ trước khi Cơ quan thuế kiểm tra
- Trường hợp chi phí không được trừ sau quyết toán thuế
- Chi phí bị loại nhưng không tăng thuế TNDN phải nộp
- Chi phí bị loại làm tăng thuế TNDN phải nộp và bị phạt chậm nộp thuế
- Tăng thuế TNDN phải nộp chỉ dẫn tới điều chỉnh phi hồi tố (Không trọng yếu)
- Tăng thuế TNDN phải nộp dẫn đến phải điều chỉnh hồi tố BCTC (Trọng yếu)
- 4. Cách xử lý các tài khoản chi phí không được trừ khi quyết toán thuế TNDN
1. Chi phí không được trừ sau quyết toán thuế TNDN là gì?
Chi phí không được trừ là các khoản chi không được khấu trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN theo quy định tại Luật Thuế TNDN và các văn bản hướng dẫn như: Thông tư 78/2014/TT-BTC (sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 96/2015/TT-BTC và Thông tư 25/2018/TT-BTC).
Những khoản chi này thường bị khống chế do không đáp ứng các điều kiện được trừ hoặc vượt mức quy định. Việc hiểu rõ các khoản chi phí không được trừ giúp doanh nghiệp lập báo cáo tài chính chính xác và tránh sai sót khi quyết toán thuế. Điều kiện để chi phí được trừ: Theo Khoản 2 Điều 6 Thông tư 78/2014/TT-BTC (đã sửa đổi), một khoản chi được trừ khi tính thuế TNDN cần đáp ứng:
- Phát sinh thực tế liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
- Có hóa đơn, chứng từ hợp pháp theo quy định pháp luật.
- Đối với hóa đơn từ 20 triệu đồng trở lên (bao gồm thuế GTGT), phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.
2. Cơ sở pháp lý
Các quy định liên quan đến chi phí không được trừ khi quyết toán thuế TNDN được nêu rõ trong các văn bản pháp luật sau:
- Luật số 71/2014/QH13 về thuế TNDN.
- Thông tư 78/2014/TT-BTC (sửa đổi bởi Thông tư 96/2015/TT-BTC và Thông tư 25/2018/TT-BTC).
- Thông tư 151/2014/TT-BTC.
- Thông tư 119/2014/TT-BTC.
Theo các quy định này, doanh nghiệp cần rà soát kỹ các khoản chi để xác định những khoản không được trừ, đồng thời nắm bắt các hướng dẫn hạch toán chi phí không được trừ sau quyết toán thuế TNDN. Đảm bảo tờ khai quyết toán thuế TNDN (Mẫu 03/TNDN) được lập đúng quy định.
Tìm hiểu thêm: Chi Phí Được Trừ Khi Tính Thuế TNDN
3. Hướng dẫn hạch toán chi phí không được trừ sau quyết toán thuế TNDN
Dưới đây là các trường hợp cụ thể và hướng dẫn hạch toán chi phí không được trừ sau quyết toán thuế TNDN
Trường hợp kế toán phát hiện chi phí không được trừ trước khi Cơ quan thuế kiểm tra
Kế toán cần chủ động rà soát các khoản chi phí trong năm tài chính để xác định những khoản không đáp ứng điều kiện khấu trừ. Các bước xử lý bao gồm:
- Tổng hợp chi phí không được trừ: Tập hợp các khoản chi phí này vào một file Excel để dễ dàng theo dõi và quản lý.
- Lập tờ khai quyết toán thuế TNDN: Điền tổng số chi phí không được trừ vào Chỉ tiêu B4 – “Các khoản chi không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế” trên tờ khai 03/TNDN.
- Lưu ý quan trọng: Không thực hiện bất kỳ bút toán điều chỉnh kế toán nào cho các khoản chi phí này, vì chúng là chi phí thực tế phát sinh của doanh nghiệp.
Trường hợp chi phí không được trừ sau quyết toán thuế
Nếu cơ quan thuế thực hiện kiểm tra và phát hiện các khoản chi không được trừ mà kế toán chưa loại bỏ trong tờ khai quyết toán thuế TNDN, các khoản này sẽ được ghi nhận trong biên bản kiểm tra thuế. Kế toán cần dựa theo hướng dẫn hạch toán chi phí không được trừ sau quyết toán thuế TNDN mà xử lý như sau:
- Không điều chỉnh hạch toán kế toán: Các khoản chi bị loại vẫn là chi phí thực tế, không hạch toán vào tài khoản khác như TK 811 (chi phí khác).
- Điều chỉnh thuế TNDN: Xem xét và điều chỉnh số thuế TNDN phải nộp tăng thêm (nếu có) và khoản phạt chậm nộp thuế theo biên bản kiểm tra.
- Lưu ý: Việc hạch toán sai vào TK 811 là lỗi phổ biến, làm sai lệch bản chất chi phí và báo cáo tài chính.
Chi phí bị loại nhưng không tăng thuế TNDN phải nộp
Trong trường hợp chi phí bị loại không ảnh hưởng đến số thuế TNDN phải nộp (ví dụ: doanh nghiệp đang lỗ), kế toán không cần thực hiện thêm bút toán. Tuy nhiên, cần lưu ý:
- Điều chỉnh số lỗ kết chuyển: Số lỗ được kết chuyển sang các năm sau sẽ giảm tương ứng với chi phí bị loại.
- Đảm bảo theo dõi và ghi nhận đúng số lỗ trên báo cáo tài chính và tờ khai thuế TNDN.
Tìm hiểu thêm: Chi Phí Thuế TNDN Là Gì? Cập Nhật 2025
Chi phí bị loại làm tăng thuế TNDN phải nộp và bị phạt chậm nộp thuế
Đây là trường hợp phổ biến nhất, khi chi phí bị loại dẫn đến tăng thuế TNDN phải nộp và bị phạt chậm nộp thuế. Kế toán cần hiểu rõ hướng dẫn hạch toán chi phí không được trừ sau quyết toán thuế TNDN và đánh giá tính trọng yếu của khoản thuế bổ sung theo Chuẩn mực Kế toán Việt Nam số 01 – Chuẩn mực chung:
- Thông tin trọng yếu: Là thông tin nếu thiếu hoặc sai lệch có thể làm sai lệch đáng kể báo cáo tài chính, ảnh hưởng đến quyết định kinh tế của người sử dụng.
- Tính trọng yếu được đánh giá dựa trên độ lớn (định lượng) và tính chất (định tính) của khoản thuế bổ sung.
Tăng thuế TNDN phải nộp chỉ dẫn tới điều chỉnh phi hồi tố (Không trọng yếu)
Nếu khoản thuế TNDN tăng thêm không trọng yếu, kế toán thực hiện bút toán điều chỉnh trong năm hiện tại:
Hạch toán chi phí thuế TNDN bổ sung:
- Nợ TK 8211 (Chi phí thuế TNDN hiện hành)
- Có TK 3334 (Thuế TNDN)
Hạch toán tiền phạt chậm nộp thuế:
- Nợ TK 811 (Chi phí khác)
- Có TK 3339 (Phí, lệ phí và các khoản phải nộp khác)
Tăng thuế TNDN phải nộp dẫn đến phải điều chỉnh hồi tố BCTC (Trọng yếu)
Nếu khoản thuế TNDN bổ sung được đánh giá là trọng yếu, kế toán phải dựa theo hướng dẫn hạch toán chi phí không được trừ sau quyết toán thuế TNDN để áp dụng điều chỉnh hồi tố theo Chuẩn mực Kế toán Việt Nam số 29 – Thay đổi chính sách kế toán, ước tính kế toán và các sai sót:
- Điều chỉnh báo cáo tài chính của tất cả các năm bị ảnh hưởng bởi khoản thuế bổ sung.
- Lưu ý: Chỉ điều chỉnh hồi tố cho khoản thuế TNDN truy thu. Tiền phạt chậm nộp thuế hạch toán vào TK 811 trong năm hiện hành, không điều chỉnh hồi tố.
Ví dụ: Doanh nghiệp bị truy thu 200.000.000 VNĐ thuế TNDN (trọng yếu) và phạt chậm nộp 20.000.000 VNĐ. Kế toán điều chỉnh báo cáo tài chính các năm trước cho khoản thuế truy thu và hạch toán phạt chậm nộp vào TK 811 năm hiện hành.
Tìm hiểu thêm: Chi Phí Không Được Trừ Khi Tính Thuế TNDN
4. Cách xử lý các tài khoản chi phí không được trừ khi quyết toán thuế TNDN
Để xử lý hiệu quả các khoản chi phí không được trừ thì ngoài việc nắm bắt kỹ các hướng dẫn hạch toán chi phí không được trừ sau quyết toán thuế TNDN, kế toán sẽ cần thực hiện các bước sau:
- Xác định chi phí không được trừ: Dựa trên Luật Thuế TNDN và các thông tư hướng dẫn, liệt kê các khoản chi phí không đáp ứng điều kiện khấu trừ (ví dụ: chi phí khấu hao vượt mức, chi phí không có hóa đơn hợp pháp…).
- Theo dõi chi tiết: Lập file Excel để tổng hợp và theo dõi các khoản chi phí không được trừ trong suốt năm tài chính.
- Nhập số liệu vào tờ khai: Cuối năm, nhập tổng chi phí không được trừ vào Chỉ tiêu B4 trên tờ khai quyết toán thuế 03/TNDN.
- Kiểm tra định kỳ: Rà soát các khoản chi phí thường xuyên để đảm bảo không bỏ sót khoản chi không được trừ.
Hướng dẫn hạch toán chi phí không được trừ sau quyết toán thuế TNDN là một nội dung quan trọng mà kế toán cần nắm vững để đảm bảo tuân thủ pháp luật và tối ưu hóa nghĩa vụ thuế. Bằng cách rà soát kỹ lưỡng, tổng hợp chính xác và áp dụng đúng chuẩn mực kế toán, doanh nghiệp có thể tránh rủi ro bị phạt và lập báo cáo tài chính minh bạch.
Trên đây, EasyBooks đã giúp bạn tìm hiểu “Hướng Dẫn Hạch Toán Chi Phí Không Được Trừ Sau Quyết Toán Thuế TNDN“. Hy vọng thông tin này hữu ích tới quý bạn đọc.
Đăng ký ngay form dưới đây để nhận bảng giá phần mềm kế toán EasyBooks với ưu đãi tốt nhất! Nhanh tay để không bỏ lỡ!
Mọi thắc mắc xin vui lòng liên hệ tới Phần mềm kế toán Online EasyBooks qua số hotline: 0869 425 631. Đội ngũ nhân viên của EasyBooks luôn hân hạnh được phục vụ Quý khách hàng.
———————————
EASYBOOKS – ĐƠN GIẢN HÓA CÔNG TÁC KẾ TOÁN
- EasyBooks đáp ứng đầy đủ nghiệp vụ quản trị tài chính kế toán cho mọi doanh nghiệp theo thông tư 88/2021/TT-BTC,133/2016/TT-BTC và 200/2014/TT-BTC.
- Đưa ra cảnh báo cho kế toán khi hạch toán không hợp lệ, tồn quỹ âm – kho âm và không tuân thủ các nguyên tắc kế toán.
- Tất cả tính năng và hệ thống báo cáo của phần mềm được xây dựng dựa trên quy chuẩn chung của Bộ Tài chính.
- EasyBooks nâng cấp ứng dụng MIỄN PHÍ khi có thay đổi về chính sách kế toán, thuế, nghị định, thông tư.
- Đánh giá hiệu quả kinh doanh chi tiết và tối giản thao tác, giảm thời gian nhập liệu chứng từ cho kế toán.
____________________
EasyBooks – Phần mềm kế toán ưu việt cho mọi doanh nghiệp
Liên hệ để được tư vấn về phần mềm kế toán
Hotline: 0869 425 631
Email: info@softdreams.vn
Facebook: Phần mềm kế toán EasyBooks
Group trao đổi: Cộng đồng hỗ trợ Phần mềm kế toán EasyBooks – SOFTDREAMS
Trụ sở chính: Nhà khách ATS, số 8 Phạm Hùng, Phường Mễ Trì, Quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
Chi nhánh: Số H.54 đường Dương Thị Giang, Phường Tân Thới Nhất, Quận 12, TP. Hồ Chí Minh
11 Tháng 7, 2025 
